وی در ابتدای سخنان خود به تعریف فرسودگی شغلی پرداخت و گفت: فرسودگی شغلی و Burnout علاوه بر ابعاد فردی و سازمانی، به تجهیزات و ساختمان نیز مرتبط است. اما تمرکز ما بیشتر بر فرسودگی شغلی و نیروی انسانی است، زیرا حتی با وجود تجهیزات و ساختمان فرسوده، اگر پرسنل دچار فرسودگی شغلی و خستگی نباشند، باز هم می‌توان کارها را به نحو مطلوبی انجام داد.

وی در ادامه به تاریخچه ای از فرسودگی شغلی اشاره کرد و گفت: این موضوع از ابتدای تاریخ بشر وجود داشته است. در قرون دوم و سوم، به آن مالیخولیا می‌گفتند، سپس در قرن هفدهم، در دوره رنسانس، به ضعف اعصاب تغییر نام یافت. اکنون به شکل علمی‌تری به آن پرداخته می‌شود و از اصطلاحاتی مانند فتیگ و خستگی استفاده می‌کنیم که هر کدام تعاریف خاص خود را دارند.

. فتیگ حالتی است گذرا و موقتی، اما ضعف اعصاب کمی شدیدتر و مزمن‌تر است و می‌تواند منجر به اختلال در خواب و خوراک، احساس بیماری، روحیه حساس و شکننده، و عدم تمرکز شود. مجموع این عوامل می‌تواند به حالتی به نام اگزازشن منجر شود، که یک پله قبل از فرسودگی است.

بحث فرسودگی و افسردگی اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند و تفاوت‌های ظریفی دارند. اشتراکاتی بین آن‌ها وجود دارد. خستگی مفرط، درماندگی، اختلال خواب و اشتها، و عدم لذت بردن، در هر دو حالت دیده می‌شود. اما افسردگی بیشتر به مسائل خارج از کار مرتبط است، در حالی که فرسودگی شغلی مستقیماً به کار مربوط می‌شود. در افسردگی، اختلالاتی در دوپامین، سروتونین و سایر هورمون‌ها وجود دارد، اما در فرسودگی شغلی، این هورمون‌ها طبیعی هستند و فقط خستگی ناشی از کار وجود دارد. این تفاوت مهمی بین افسردگی و فرسودگی یا همان Burnout است.

وی ادامه داد: فردی که دچار فرسودگی شغلی است، با ترک محیط کار و رفتن به خانه، حالش خوب می‌شود، اما با ورود مجدد به محیط کار، علائم دوباره ظاهر می‌شوند. ممکن است فرد در روابط کاری، چه با مراجعه‌کنندگان، چه با مافوق و زیردستان، دچار پرخاشگری شود. در افسردگی، احتمال خودکشی وجود دارد، اما در Burnout ، نهایتاً ممکن است منجر به افسردگی شود. البته ممکن است فرد هم افسرده باشد و هم دچار فرسودگی شغلی، اما در مجموع، این دو مفهوم متفاوت هستند.

در فرسودگی، تولید خدمت و کیفیت آن کاهش می یابد.

دکتر سید احمدیان پزشکان و پرستاران را به عنوان گروه‌هایی با بیشترین آمار فرسودگی شغلی معرفی کرد و افزود: بیشترین افرادی که دچار فرسودگی شغلی می‌شوند، کسانی هستند که با انسان‌ها سر و کار دارند. فرسودگی شغلی در کارگر کارخانه که با ماشین آلات در تماس است کمتر دیده می‌شود. این افراد دچار خستگی می‌شوند، اما فرسودگی شغلی بیشتر در کسانی دیده می‌شود که صبح تا شب با انسان‌ها در ارتباط اند. مطالعات نشان می‌دهد که پزشکان و پرستاران بیشترین آمار فرسودگی شغلی را دارند و پس از آن‌ها، معلمان، مهمانداران هواپیما، قضات و پلیس قرار دارند.

در کار پزشکی، انتظارات مداوم از ما وجود دارد. توانایی نه گفتن و مهارت‌های ارتباطی، مجموعاً منجر به فرسودگی شغلی می‌شود. پرستار دائماً با بیماران سروکار دارد و بیماران انتظارات خارج از قاعده دارند. در این محیط‌ها، فرسودگی شغلی بیشتر دیده می‌شود.

 وی تعهد حرفه‌ای را تیغ دو لبه دانست و گفت: موضوع این همایش، تعهد حرفه‌ای است. تعهد حرفه‌ای می‌تواند تیغ دو لبه باشد؛ هم می‌تواند فرسودگی شغلی را افزایش دهد و هم کاهش دهد. فردی که در کارخود انگیزه دارد و احساس تعهد حرفه‌ای می‌کند، به دلیل لذت بردن از کار، کمتر دچار فرسودگی شغلی می‌شود. اما همین فرد، اگر معتاد به کار شود و به دلیل احساس مسئولیت زیاد، سعی کند همیشه بهترین باشد، دچار استرس زیادی می‌شود.

 ما مدیران باید برای این موضوع برنامه‌ریزی کنیم و این برنامه‌ریزی به سازمان باز می‌گردد. سازمانی که شفاف باشد، احترام متقابل در آن وجود داشته باشد، کار تیمی در آن انجام شود و نقش هر فرد، از پایین‌ترین تا بالاترین رده، مشخص باشد، از فرسودگی شغلی جلوگیری می‌کند.

دبیر هشتمین سمینار تعهد حرفه‌ای تشویق‌ها و تنبیه‌های شفاف و مبتنی بر معیار را از عوامل موثر در کاهش فرسودگی شغلی دانست و تاکید کرد: تشویق‌ها و تنبیه‌های سازمان نیز باید معیار داشته باشند و شفاف باشند در غیر این صورت، نه تنها انگیزه ایجاد نمی‌کنند، بلکه باعث گلایه و نارضایتی می‌شوند. اگر افراد در کار تیمی با احترام، مشارکت و شفافیت شرکت کنند، انگیزه داشته باشندمتعهد باشند و سواد لازم را داشته باشند، سازمان پویا می‌شود و دچار فرسودگی نیروی انسانی نمی‌شود.

همین نیروی انسانی می‌تواند از تجهیزات و ساختمان به خوبی نگهداری کند. می‌بینیم که در بیمارستان‌های خصوصی، تجهیزات ممکن است ده سال عمر کنند، اما در بیمارستان‌های دولتی، دو ساله خراب می‌شوند. این به دلیل ویژگی‌های نیروی انسانی است که سرمایه اصلی سازمان‌ها هستند.

اگر بخواهیم در مورد فرسودگی شغلی صحبت کنیم، باید به ماسلاک اشاره کنیم، که اولین کسانی بودند که پرسشنامه فرسودگی شغلی را طراحی کردند. این پرسشنامه سه بخش اصلی دارد: خستگی مفرط، مسخ شخصیت و کاهش دستاوردهای فردی.

امروزه، متاسفانه جو جامعه به گونه‌ای است که بسیاری از افراد احساس ناامیدی می‌کنند. این ناامیدی، به خصوص برای کسانی که تعهد حرفه‌ای دارند، می‌تواند منجر به فرسودگی شغلی شود.