نخستین جلسهی کمیتهی علمی ششمین سمینار سالانه تعهد حرفهای برگزار شد
در این جلسه عناوین پیشنهادی ششمین سمینار تعهدحرفه ای مطرح و مورد بحث و بررسی حاضرین قرار گرفت و مقرر شد در جلسه آینده کمیته علمی یکی از عناوین پیشنهادی را با اکثریت آرا انتخاب نماید.
در ابتدای جلسه که روز شنبه 9 مهرماه 1401 با حضور اعضای کمیته علمی سمینار تعهدحرفه ای و در دفتر ارتباط با دانش آموختگان برگزار شد ابتدا دکتر سید منصور گتمیری، سرپرست دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه ضمن گرامیداشت یاد استاد بهادری، بنیانگذار سمینار سالانه تعهدحرفهای گفت: از زمان تاسیس دفتر ارتباط با دانش آموختگان تا کنون فعالیتهای بسیاری در این دفتر حول موضوع تعهد حرفهای و پروفشنالیسم صورت گرفته و همچنین بنیاد علمی فرهنگی استاد بهادری در این زمینه فعالیت های متعددی انجام داده است.
وی ادامه داد: از اهداف بنیاد علمی فرهنگی استاد بهادری پرداختن به موضوع تعهد حرفهای بود که با حمایتهای دفتر ارتباط با دانش آموختگان، سمینار تعهد حرفهای آغاز بکار کرد. چون بحث تعهد حرفهای با بحث اخلاق پزشکی بسیار نزدیک است دفتر تعهدحرفهای و مرکز اخلاق پزشکی نیز تاکنون در برگزاری این سمینار نقش مهمی ایفا کردهاند و در پنج سمینار گذشته ابعاد این موضوع به نحو مناسبی در دانشگاه مطرح شده است.
دکتر گتمیری سپس با بیان اینکه در سالهای گذشته برای هر سمینار یک عنوان انتخاب و با تشکیل کمیتههایی در این خصوص مباحث مورد نظر به بحث و تبادل نظر گذاشته میشود ادامه داد: این سمینار از ابتدا تا کنون روند رو به رشد و سیر تکاملی داشته و به خوبی پیش رفته و به نظر میرسد چالشهای مثبت فکری در حد ملی بوجود آورده است. ضمن اینکه دانشگاههای مختلف نیز در این سمینار شرکت کردهاند و سخنرانی افراد صاحبنظر و برگزاری پانلهای علمی و معرفی الگوهای شایسته ای نیز در بخش جشنواره سمینار از تمامی رشتهها و با همکاری دانشکدهها تا حدودی باعث ایجاد انگیزه در دانشکدهها و شاغلین حرف مختلف پزشکی شده است.
وی افزود: لازم به ذکر است که در دوران کرونا افرادی که در حوزه سلامت بسیار تلاش کردند به عنوان الگوهای تعهد حرفه ای انتخاب و معرفی شده اند. وی اضافه کرد انتخاب ها منحصر به اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نبودند و نیز صرف داشتن مقالات و کارهای علمی مدنظر نبود و بیشتر پایبندی اخلاقی و پایبندی به اصول تعهد حرفهای مورد توجه بوده و ارزیابی شده ست.
دکتر گتمیری اضافه کرد: امسال نیز پس از مشورت با دوستان و با در نظر گرفتن ایدههای استاد بهادری موضوع مهاجرت انتخابشده که اگر در این جلسه با موافقت اعضا روبرو شود عنوان سمینار بررسی ابعاد مهاجرت نخبگان حوزه سلامت عنوان سمینار خواهد بود.
وی تاکید کرد متاسفانه در حال حاضر موضوع مهاجرت از نظر سنی از دو سر طیف در حال توسعه است. یعنی هم افرادی با سنین بالا که حتی موقعیت اجتماعی و علمی خوبی دارند بازنشستگی زودرس درخواست میکنند و به کشورهای دیگر مهاجرت میکنند و هم بسیاری از دانشجویان جدیدالورود در همان ابتدای سال تحصیلی از استادان میپرسند که چطور رزومهی خود را پر کنند تا بتوانند به راحتی مهاجرت کنند.
سرپرست دفتر ارتباط با دانشآموختگان، عوامل اقتصادی، تعرفههای پزشکی غیر واقعی، مالیاتهای غیرمتعارف که با شرایط تورم تناسب ندارد و... را از عوامل مهم مهاجرت دانست.
وی افزود: باید مراقب باشیم این بحث به عنوان یک بحث آکادمیک مطرح است و نباید اجازه دهیم چالشهای افراطی سیاسی لطمهای به بحث ما وارد کند و باید این مبحث کاملا بصورت آکادمیک، فنی و موشکافانه بررسی شود.
نتیجه مباحث در اختیار مسئولین ارشد دانشگاه و وزارتخانه قرار می گیرد و در اختیار جامعه و عموم مردم قرار میگیرد. انشاالله در این سمینار نیز مباحث بسیار ارزشمند و دقیق علمی مطرح و نتایج آن در اختیار بزرگان کشور قرار بگیرد.
در ادامه، دکتر سید محمدرضا سیداحمدیان دبیر دفتر ارتباط با دانشآموختگان نیز با گرامی داشت یاد استاد بهادری گفت: استاد بهادری همیشه تاکید داشتند تعهدحرفهای باید بین تمام فارغالتحصیلان دانشگاه علوم پزشکی تهران مشترک باشد همانطور که دکتر گتمیری اشاره کردند مسالهی مهاجرت مهمترین مبحث ششمین سمینار تعهد حرفهای خواهد بود.
وی ادامه داد: شاید تعرفهها، عدم تربیت مناسب دانشجو در رشته پزشکی و شاید طرح و قوانین دست و پا گیر، ریشهی اصلی مهاجرت باشد که در سالهای اخیر به خصوص در نسل جوان به شدت رو به افزایش است.
سپس دکتر دولتی یکی از اعضای دفتر دانشآموختگان در این خصوص گفت: من به موضوع مهاجرت نمرهی اول را میدهم به این دلیل که این معضل بلای عظیمی است که در سالهای اخیر کشور ما به آن دچار شده و طبق آمار در ده سال گذشته مهاجرت از کشور به دو میلیون نفر در سال رسیده است که بسیار جای تاسف دارد.
وی افزود: باید دلایل اصلی مهاجرت در این سمینار مطرح شود هرچند شاید مسایل سیاسی نیز مورد بحث قرار گیرد ولی ما باید از این تریبون به این مساله با این نگاه که نگران نسل جوانیم که آیندهی این کشور را باید بسازند، بپردازیم.
دکتر دولتی تصریح کرد: بحث مهاجرت در فرهنگستان علوم نیز مطرح شده است و شاید بتوان گفت امید نداشتن به آینده یکی از دلایل مهاجرت است که باید در جوانان مورد بحث و بررسی قرار گیرد البته در این زمینه باید از کسانی که شرایط مهاجرت را داشتند ولی در کشور ماندند و به خدمت مشغولند برای رفع این مشکل در کشور کمک بگیریم.
دکتر سیدحسن امامی رضوی از دیگر اعضای کیمته علمی سمینار نیز ضمن ابراز خرسندی از ادامهی فعالیتهای دفتر ارتباط با دانش آموختگان و برگزاری سمینار تعهد حرفهای گفت: بحث مهاجرت و تعهدحرفهای هر کدام مباحث مستقلی هستند نه اینکه که به یکدیگر ارتباط نداشته باشند ولی همپوشانی کمی پیدا میکنند چون دلایل مهاجرت عوامل بسیاری دارد.
وی ادامه داد: در دو سال گذشته یکی از عوامل اصلی مهاجرت نخبگان، دانشجویان و هیات علمی مشکل اقتصادی، کاهش ارزش پول ملی و همچنین کوید است. با شیوع کرونا و کمبود نیروی انسانی کادر درمانی در تمام کشورها برخی از آنها به جذب نیروی انسانی روی آورده اند و چون ارزش پول ملی ایران افت کرده جاذبهی مهاجرت رونق گرفته پس این موضوع را کمتر می توان به اخلاق و تعهدحرفهای گره زد.
وی ادامه داد: پیشنهاد می کنم به جای عنوان مهاجرت، مبحث نقش و جایگاه و ارتقا تعهدحرفهای در نگهداشت نیروی انسانی نظام سلامت را مطرح کنیم. اگر بخواهیم این موضوع را گستردهتر مطرح کنیم بحث تامین نیروی انسانی و توانمندسازی آنها نیز باید مورد بحث قرار گیرد. در بحث نگهداشت نیروی انسانی نیز میتوان کمی گستردهتر بحث کرد البته این مساله، مسالهی سادهای نیست و سخنرانان باید کارشناسانه به این موضوع بپردازند تا بتوانند ارتباط و دلایل آن را با تعهد حرفهای مطرح کنند.
دکتر امامی رضوی تصریح کرد: در پایان سمینار نیز باید دید که چه نتیجهای از این مباحث حاصل شده، به دلیل اینکه شاید بحثهای چالشی هم صورت بگیرد که باید بیشتر روی این مسئله هم فکری کرد چون اگر نتیجه به عنوان یک بیانیه یا راه حل ارایه شود نشست یا هماندیشی محسوب خواهد شد. ولی چون سمینار برای عموم برگزار میشود باید در طرح مساله و انتخاب عنوان دقت عمل بیشتری داشت.
وی در بخش دیگر سخنان خود گفت: تداوم رعایت تعهدحرفه پزشکی در خدمات سلامت در شرایط کنونی به عنوان موضوع اصلی و موارد زیر نیز بعنوان موضوعات فرعی انتخاب شودو
وی علل کاهش تعهدحرفه ای در گروه های کاری (هیات علمی و دانش آموختگان)، تاثیر عوامل خارج از نظام سلامت بر کاهش تعهدحرفه ای، رعایت تعهدحرفه ای در بحران های اجتماعی، نقش سرمایه اجتماعی در رعایت تعهدحرفه ای، نقش تعهدحرفه ای در اجتماعی سازی نظام سلامت، نقش و جایگاه تعهدحرفه ای در تامین، توانمندسازی و نگهداشت نیروی انسانی نظام سلامت را بعنوان موضوع و عناوین فرعی ششمین سمینار سالانه تعهد حرفهای پیشنهاد نمود.
در ادامه جلسه، دکتر رزم پا، با بیان اینکه دخالتهای غیر پزشکی در نظام سلامت از مواردی است که می تواند در بحث مهاجرت بعنوان یک علت محسوب میشوند گفت: دخالت کسانی که پزشک نیستند و در کار پزشکی دخالت میکنند و مهمتر اینکه پزشکانی که با این افراد غیر متخصص همکاری میکنند معضل بزرگی است که اخیرا در کشور بسیار گسترش یافته، همچنین استفاده از مکانهای نامعقول برای کارهای پزشکی مثل آرایشگاه ها که متاسفانه با همکاری برخی پزشکان انجام میشود و عوارض غیرقابل جبرانی هم دارد که شاید این مساله در بحث مهاجرت مهم به نظر بیاید.
سپس دکتر احمدعلی نوربالا استاد دپارتمان روانپزشکی و از اعضای کمیته علمی سمینار تعهد حرفهای اظهار کرد: همینطور که مهاجرت را بحث مهمی میدانم اما معتقدم ارتباط آن با تعهدحرفهای پزشکی ضعیف است. اخیرا در بحرانی که در کشور به وجود آمده، بازیگران، هنرمندان، ورزشکاران و کم و بیش دانشگاهیان نظراتی داشته و دخالت هایی کرده اند که شاید درست و اشتباه آن را ندانند. به یاد دارم در زمان دانشجویی ما نیز همین مسایل پیش آمده بود و اساتید نمیدانستند باید چه پاسخی برای سوالاتی که با آنها عنوان میکنند بدهند.
وی ادامه داد: پس اگر عنوان سمینار را «تعهد حرفهای در جریانهای بحران های اجتماعی» انتخاب کنیم شاید عنوان بهتری باشد و مبحث تعهدحرفهای را به طور خاص در قالب کرسیهای آزاد اندیشی مطرح کنیم و در آن به بحث مهاجرت بپردازیم ترتیب اثر بیشتری خواهد داشت.
سپس دکتر نیکزاد عیسی زاده رییس مرکز تحقیقات طب و قرآن و حدیث و عضو کمیته علمی سمینار تعهد حرفهای نیز گفت: من نیز یاد استاد بهادری را گرامی میدارم و از برگزارکنندگان این سمینار تشکر میکنم.
برای من سوالاتی در این زمینه مطرح است و آن اینکه در این سمینار عنوان تعهد حرفهای ناظر به کدام دسته از مخاطبین است؟ آیا صرفا ناظر به جامعهی علوم پزشکی است نه فقط پزشکان یا دایرهی گستردهتری در این خصوص وجود دارد؟ چون وقتی میگوییم مهاجرت فقط منحصر به جامعهپزشکی نمیشود و عوامل بسیاری وجود دارد.
وی ادامه داد: صحبت های دکتر امامی رضوی بسیار متین است. اینکه ما چه خروجی از مباحث این سمینار خواهیم داشت. اینکه می خواهیم یک سری مبانی علمی نظری یا یک بیانیه برای جامعهی پزشکی تعریف کنیم یا اینکه میخواهیم به گوش مدیران و تصمیمگیران جامعه برسانیم که باید به تعهد حرفهای توجه بشود و این ناظر به یک طرف نیست چون زمانی تعهدحرفهای در یک دانشگاه محقق میشود که در کنار جامعهی پزشکی، مدیران و مسئولین هم به طور جد همکاری کنند.
دکتر عیسی زاده تصریح کرد: البته با تاکید بر صحبتهای دوستان، من نیز همپوشانی زیادی بین مهاجرت و تعهدحرفهای نمیبینم. اگر دنبال نگاه مسئله محوری در تعهدحرفهای هستیم باید به عنوان تعهدحرفهای، چالشها و راهکارها در بحران، عمومیتر نگاه کنیم و توجه به اینکه آیا عناوین پنج سمینار گذشته پس از اتمام سمینار مورد توجه مخاطبین قرار گرفته یا نه نیز مهم است.
این گزارش حاکیست سپس دکتر اصغری عضو کمیته علمی سمینار تعهد حرفهای گفت: به نظر من موضوع مهاجرت مرتبط با تعهدحرفهای است چون تعهدحرفهای فهرستی از خصوصیات و رفتارهای اخلاقی حرفه مندان نیست بلکه ساختار یک ایدئولوژی برای ارایه خدمات بهینه است.
وی افزود: باید ببینیم حرفه پزشکی (تمام حرف پزشکی) برای ارائهی بهینهی خدمات چه ساختاری را لازم میدانند. همانطور که می دانید یکی از وظایف و مسئولیتهای پزشکی، ارائه عادلانه خدمات سلامت به مردم است. کمبود منابع، تامین و نگهداشت نیروی انسانی میتواند صحبت درون حرفهای باشد که چالشهایی نیز در آن وجود دارد. البته مواردی از آن نیز به سیاست گذاران برمیگردد. خود حرفه، موظف است برای رسیدن به این تعهد، توان انتقال چالشها را به سیاست گذاران داشته باشند.
وی اظهار کرد: اما در مورد عنوان سمینار، با توجه به تنوع آراء نام دیگری میتوان برای عنوان انتخاب کرد. البته در چالشهای کنونی تمایل به مهاجرت و عدم تعلق خاطر به وطن فقط خاص حرفههای سلامت نیست ولی یک مسئلهای جدی در بین پزشکان است چون به نظام سلامت و حتی آموزش پزشکی با ادامهی این روند آسیبهای جدی وارد خواهد شد باید به این موضوع توجه داشت.
در ادامه دکتر عبدالرحمن رستمیان عضو کمیته علمی سمینار تعهد حرفهای گفت: اجتماعی سازی نظام سلامت یکی از مهمترین موارد پزشکی در حوزه درمان است چون ما آموزش دیدهایم که یک نسخهای بنویسیم و فکر کنیم که سلامت جامعه را ما حفظ کردهایم ولی به اجتماعی بودن سلامت توجه نداشتهایم. اینکه مردم هم میتوانند در سلامت جامعه موثر باشند و این نکته یک ضعف در نظام سلامت محسوب میشود.
وی افزود: پیشنهاد میکنم که در این سمینار به این مهم نیز پرداخته شود. دیگر اینکه داشتن رزومهی اجتماعی در تعهدحرفهای بسیار مهم است چون پرداختن به آن تبدیل به فرهنگ خدمت رسانی بهتر میشود، نه تنها در پزشکی بلکه در آموزش پرورش هم کاربرد مهمی دارد. در کشورهای دیگر برای سنجش دانشآموزان در پایان هر سال، از شش امتیاز یک امتیاز برای خدمات اجتماعی قائل میشوند تا این مهم را از همان ابتدا در مردم فرهنگ سازی کند.
دکتر رستمیان سهیمه های کنکور را یکی دیگر از دلایل مهم مهاجرت جوانان به خارج از کشور عنوان کرد و افزود: به نظر می رسد سهمیه ایثارگران و مناطق محروم یکی از دلایل مهاجرت است این سهمیه باید فقط به جانبازان و فرزندان شهدا تعلق گیرد که بحث های فراوانی در این زمینه حتی در مجلس صورت گرفته است. چرا که بودن در جبهه و دفاع از کشور نباید به عنوان سهمیه برای ورود به دانشگاه محسوب شود.
در ادامه جلسه دکتر محمد جلیلی استاد گروه طب اورژانس و عضو دپارتمان آموزش پزشکی گفت: بودن در شرایطی که راهکار جامعه برای پاسخگویی به مشکلات ایجاد شده منطقی نیست یکی از دلایل مهاجرت به خارج از کشور است که این موضوع در گروه پزشکی نگران کننده است. اینکه ما یک مساله ای را حس می کنیم یعنی از شروع آن زمان زیادی گذشته و به چالش تبدیل شده است. در قدم اول باید اصل موضوع را بشناسیم در اکثر چالشهای اجتماعی منجمله بحث مهاجرت ما برای شناخت مساله روراست نیستیم و بسیاری اوقات از راه حل اصلی منحرف میشویم و فقط استدلالهای قابل تامل و قابل شنیدن داریم. گاهی اوقات هم از روشهای ایذایی استفاده میکنیم تا مشکل را حل کنیم ولی فقط آن را توسعه میدهیم. در مورد مهاجرت هم، همین منطق حکم میکند.
سپس دکتر فاطمه رحیمی کیان از دانشکده پرستاری نیز گفت: در مطالبی که مطرح شد هر چند شاید همپوشانی زیادی با هم نداشته باشند ولی هر کدام از موضوع ها بعنوان موضوع پانلهای سمینار مطالب مفیدی هستند.
سپس دکتر مریم زاهدی مدیر امور عمومی دفتر نیز با اشاره به پانلی که در سمینار سال گذشته به عنوان سبک زندگی مطرح شد ولی به دلایلی برگزار نشد، پیشنهاد داد که امسال این پانل به عنوان سبک زندگی و بحث مهاجرت گروه پزشکی در این سمینار گنجانده شود.
در پایان جلسه دکتر گتمیری به جمع بندی مطالب مطرح شده پرداخت و گفت: همانطور که میدانید از دست دادن نیروی انسانی مهمترین بحران برای یک حرفه است و در پروفشنالیسم، این چالش تهدید بزرگی محسوب می شود. بسیاری از نیروهای ما از کادر درمان به بخش خصوصی مهاجرت کردند نه اینکه الزاما از کشور خارج شوند. یا در حرفه های دیگری مشغول به کار شده اند. یعنی به انحاء مختلف از حرفه خارج شدهاند پس مهاجرت یک موضوع کلی است که به عنوان مهمترین عامل حذف سرمایهی حرفه مطرح می شود.
وی با مروری بر عناوین پنج سمینار گذشته گفت: هر ساله در سمینار تعهدحرفهای مباحث جدیدی بیان میشود که به مرور موشکافانهتر به آنها پرداخته شده و امسال نیز مباحث جدیدی مطرح و به آنها پرداخته خواهد شد.
دکتر گتمیری ادامه داد: البته پروفشنالیسم به درستی ترجمه نشده است. تعهدحرفهای تعریف درستی از پروفشنالیسم نیست چون فرهنگ ایرانی اسلامی تا حدود زیادی مبانی غنی علمی به لحاظ تعهدحرفهای و اخلاق حرفهای دارد، ناخودآگاه این تعریف به کار برده شده در حالی که پروفشنالیسم به لحاظ حرفهای و عینی، دیده بانی حرفه و مراقبت از حرفه است که وقتی به درستی مطرح شود می توان گفت که وظایف سازمانها و سامانههای بالادستی در این حوزه بسیار بیشتر از پایبندی اعضای یک حرفه در آن موثر است.
وی در ادامه با اشاره به عناوین پیشنهادی اعضای حاضر در جلسه افزود: با توجه به مباحث مطرح شده در جلسه بعدی بر روی عنوان سمینار از بین عناوین مهاجرت و پروفشنالیزم، تعهدحرفه ای در بحران های اجتماعی، تعهدحرفه ای و رسالت اجتماعی، مهاجرت و نقش سامانه ها، تداوم رعایت تعهدحرفه پزشکی در خدمات سلامت در شرایط کنونی به جمعبندی خواهیم رسید.
نظر دهید