دکتر گتمیری عضو هیات علمی گروه نفرولوژی بیمارستان امام خمینی(ره) و قائم مقام دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه، در برنامه رادیو سلامت در مورد وضعیت بیماران دیالیزی در شرایط شیوع بیماری کرونا، فعالیت های دفتر ارتباط با دانش آموختگان و بنیاد علمی فرهنگی استاد بهادری توضیحاتی ارائه داد که در ادامه می خوانید.

وی در ابتدای سخنان خود ضمن قدردانی از پرسنل درمانی کشور، گفت: در چند ماه اخیر ویروس کرونا وضعیت کشور را تحت تاثیر قرار داده و در این شرایط ویژه گروه پزشکی بی وقفه به درمان بیماران مشغولند. بسیاری از کادر درمان ما روزهاست که خانواده ی خود را ندیده اند و شبانه روز در خط مقدم  درمان، با این ویروس مبارزه می کنند.

وی ادامه داد: تمامی کادر درمانی کشور به خصوص در آی سی یو ها، متخصصین ریه، متخصصین طب اورژانس، عفونی و داخلی و پرستاران در خط مقدم  ایثارگری های فراوان کردند، من به این دلیل این چند رشته به خصوص را نام بردم چون به عنوان مثال شاید بیمار کرونایی به کلینیک کلیه مراجعه کند ولی مستقیم با این بخش سر و کار ندارد و در بخش هایی که نام بردم بستری می شود.

این فوق تخصص بیماری های کلیه افزود: البته بیماران بدحال کرونایی که در آی سی یو بستری می شوند معمولا دچار عوارض کلیوی هم می شوند که ما گاهی مجبوریم به بخش های خیلی آلوده تر نیز سر بزنیم. در ابتدای شیوع این بیماری بخش های مختص بستری به این بیماران در بیمارستان امام به 9 بخش هم رسید ولی به لطف خدا و فروکش کردن تقریبی این ویروس تعداد بخش های ویژه کرونا نیز کمتر شده است.

وی در پاسخ به سوال کارشناس برنامه که در حال حاضر وضعیت کرونا در کشور چگونه است، اظهار کرد: کشور ما در زمینه خدمات پزشکی از سال ها پیش افتخار منطقه بوده و بسیاری از شاخص های ما در منطقه شاخص های قابل قبولی بوده اند. در حال حاضر نیز علیرغم محدودیت های اقتصادی و وجود تحریم ها در مسئله مقابله با کرونا خوب عمل کرده است.

دانشیار بیماری های داخلی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: از حدود 170 هزار بیمار ثبت شده در کشور که تقریبا از یک میلیون و هشتاد هزار نفر تست کرونای انجام گرفته تشخیص داده شده حدود 15 درصد از تست های انجام شده مثبت بوده است. به نظر می رسد  تعدادی زیادی از مردم هنوز مبتلا نشده اند. 

دکتر گتمیری با بیان اینکه، در کشور ما به دلیل محدودیت های موجود، امکان انجام تست از همه ی مردم وجود ندارد و فقط از بیمارانی که مشکوک به ابتلا هستند یا گروه هایی که در زنجیره تماس بودند آزمایش انجام می گیرد، یادآور شد: البته اگر بخواهیم از تعداد آمار 170 هزار نفری به ایمنی جمعی برسیم به گفته اپیدمیولوژیست ها باید حداقل هفتاد در صد به انواع خفیف یا شدید این بیماری مبتلا شوند تا کشور از این اپیدمی نجات یابد که احتمالا ما فاصله زیادی با این مطلب داریم.

وی افزود: شرایط فعلی به گونه ای است که بسیاری از مردم هنوز مبتلا نشده اند که نشان دهنده عملکرد بسیار خوب مدیریت بهداشت و درمان، تیم پزشکان و پرستاران و تیم مدیریت بیماری در ستاد مبارزه با کرونا است که به لطف خدا و اتحاد با یکدیگر توانستند کشور را از شرایط بحرانی نجات دهند.

این فوق تخصص بیماری های کلیه  با بیان اینکه، بیمارستان امام خمینی 9 بخش باحداقل 30 تخت و آی سی یو ویژه با 40 تخت را به بیماران کرونایی اختصاص داده بود خاطر نشان کرد: خوشبختانه در حال حاضر این تعداد به 4 بخش کاهش یافته و آی سی یو ویژه کرونا به سرایط معمولی تبدیل شده است. این یعنی تعداد مبتلایان و بیمارانی که نیاز به بستری دارند به زیر حد ظرفیت بستری رسیده و افتخار بزرگی برای نظام سلامت کشور به شمار می آید. 

دکتر گتمیری ادامه داد: از طرفی کرونا آسیب های اجتماعی و اقتصادی فراوانی به کشور وارد کرد و بسیاری از کسب و کارها متوقف شدند و ادارات به صورت نیمه تعطیل در آمدند و آمار مرگ و میر کاهش یافت. در این برهه از زمان دولت برای پیشگیری از آسیب های جدی تر باید کاری انجام می داد پس بسیاری از مشاغل را آزاد کرد. این مطلب شاید از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی توجیه پذیر باشد اما متاسفانه اعداد و ارقامی که در دو هفته اخیر ذکر شده نشان می دهد آمار روزانه بیماران کرونایی به حدود بیش از دو هزار و دویست یا سیصد تن در روز  رسیده و در حال رشد است.

وی افزود: این بیماران (حدود 2300 یا 2400 نفر در روز) کسانی هستند که به کلینیک ها مراجعه می کنند و با توجه به علائم بالینی شان از آنها تست انجام می گیرد ولی گروهی هم ممکن است بخاطر خفیف بودن علایم مراجعه نکنند . در هر حال آمارها خبر از افزایش بیماری می دهد و نمودار مرگ و میر نیز رشد صعودی داشته، باید مواظب باشیم تا به سقف ظرفیت سیستم بهداشتی درمانی، تعداد تخت ها و تعداد پرسنل نزدیک نشویم. بسیاری از امکانات و تجهیزات در این مدت فرسوده شده اند و بار کاری همکاران مبتلا هم روی دوش دیگر همکاران است. 

دکتر گتمیری با تاکید بر رعایت پروتکل های بهداشتی، خاطر نشان کرد: اگر کسب و کارها را آزاد می کنند باید نظارت داشته باشند. باید برای مسئولین بالا دستی، هشدارهای تیم درمان و سلامت را مورد توجه قرار دهند و مردم و مسئولین توجه کنند و گارد خود را حفظ کنند و فکر نکنند که موضوع حل شده است. به نظر من باید بیش از یک سال دیگر برای رسیدن به ایمنی جمعی صبور باشیم. با حفظ فاصله فیزیکی، استفاده از ماسک و پرهیز از سفر، گارد خود را نسبت به کرونا حفظ کنیم چون تا کنترل آن فاصله بسیاری داریم. 

و ی در پایان این بخش از سخنان خود سوالی با چهار گزینه مطرح کرد و از شنوندگان رادیو سلامت، پزشکان و پیراپزشکان خواست در فاصله زمانی برنامه به آن پاسخ دهند. سوال برنامه عبارت بود از:

کدام یک از گروه های زیر در مقایسه با مردم عادی بیشتر در معرض ابتلا به کرونا هستند؟ 

1- بیماران پیوند کلیه

2- بیمارانی که تحت همودیالیز هستند

3- بیماران مبتلا به فشار خون بالا

4- همه موارد فوق

 

اعتلا و ارتقاء جایگاه دانشگاه علوم پزشکی تهران درصدر  اهداف دفتر ارتباط با دانش آموختگان 

 

دکتر گتمیری در بخش دیگری از سخنان خود ضمن معرفی دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه علوم پزشکی تهران، گفت: تاسیس این دفتر در ایران کار نسبتا جدیدی است البته بعضی از دبیرستانهای قدیمی، دانشکده ها و دانشگاه ها از پیشتر نسبت به این موضوع اقدام کرده بودند ولی در حوزه  دانشگاه های علوم پزشکی ما نخستین دانشگاه علوم پزشکی هستیم که نسبت به تاسیس این دفتر اقدام کرده ایم.

قائم مقام دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه در خصوص روند شکل گیری این دفتر یادآور شد: دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان دانشگاهی که حدود 87 یا 88 سال از تاسیس رسمی آن می گذرد بیش از تمامی دانشگاه ها فارغ التحصیل دارد. این دانشگاه  بیش از هشتاد سال است که به تربیت نیروی متخصص در رشته های مختلف پزشکی مشغول است. دانش آموختگان این دانشگاه بزرگ، در اقصی نقاط دنیا در مراکز علمی و درمانی بزرگ و کوچک مشغول کار و فعالیت هستند. بسیاری از آنها در طول زندگی شغلی و تخصصی خود منشأ اثرات قابل توجهی بوده و هستند.

وی ادامه داد: دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه علوم پزشکی تهران بر آن است تا با گردهم آوردن این گروه در جهت تحقق اهدافی چند گام بردارند. با گرد هم آمدن دانش آموختگان این دانشگاه می توان از استعدادها ، توان، تجربه، تخصص، نفوذ و اعتبار آن ها برای اهداف مختلفی استفاده کرد. اعتلا و ارتقاء جایگاه دانشگاه در صدر این اهداف قرار دارد. 

دکتر گتمیری با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی تهران می تواند و باید از نفوذ و اعتبار دانش آموختگان خود که بعضی از آنها در معتبرترین مراکز علمی و تخصصی دنیا مشغول به کار و فعالیت اند بهره بیشتری ببرد، تصریح کرد: ایجاد ارتباط علمی قوی و گسترده و تعامل با مراکز معتبر علمی دنیا از طریق افراد مؤثری که دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده و هم اکنون در آن مراکز دارای موقعیت ممتاز و مؤثری هستند زمینه مشابهی برای بهره مندی دانشگاه از این تعامل است. دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه علوم پزشکی تهران می تواند چنین مهمی را تحقق دهد.

وی ایجاد ارتباط علمی بین اعضاء و ایجاد زمینه ارتقا علمی و تکمیل دانش و تجربة تخصصی اعضاء را از جمله اهداف دیگر تشکیل این دفتر عنوان کرد و افزود: ایجاد کتابخانه، سایت  علمی، برگزاری همایش های آموزشی، صنفی، فرهنگی و . . . از دیگر فعالیت هایی است که این دفتر انجام داده و از طریق آن ها به ایجاد زمینه های رشد و بهره‏مندی اعضاء کمک کند. 

 

تصویب تأسیـس دفتـر دانـش آمـوخـتگان 

 

قائم مقام دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه  در مورد تصویب تأسیـس این دفتر گفت: در جلسه هم اندیشی هیئت رئیسة دانشگاه یکی از این تصمیمات، تأسیس دفتر ارتباط با دانش آموختگان بود که پس از تصویب در شورای دانشگاه در سال 85، با تشکیل آن موافقت بعمل آمد.

 وی افزود: البته در ابتدا فکر کردیم که آیا این دفتر یک نهاد دولتی باشد یا سازمانی مردم نهاد، که پس از بررسی ها و مشورت هایی که به عمل آمد به عنوان یک نهاد دولتی تصویب شد. در حال حاضر این دفتر یک دفتر مرکزی است که با بیش از 50 کانون فارغ التحصیلی به عنوان شعبه های مختلف که سالانه با یکدیگر با برگزاری گردهمایی ها و فعالیت های فرهنگی در ارتباط هستند فعالیت می کند.

دکتر گتمیری گفت: در  بعضی از  استانها و شهرستانها نیز دفاتری تاسیس شده که مسئولیت آن به عهده پیشکسوتان آن استان ها و شهرستان هاست. از  دو سال پیش نیز نخستین شعبه بین المللی این دفتر در شهر بوداپست مجارستان افتتاح و دو گردهمایی در آنجا برگزار شد که گردهمایی دوم با یک کنفرانس علمی بین المللی به طور مشترک با دفتر یوسرن و دانشگاه سملوایز برگزار شد. همچنین برای سال 2021 مقدمه برگزاری یک گردهمایی بزرگ در اروپا فراهم شده که باید ببینیم سرایط کرونایی اجازه برگزاری آن را می دهد یا خیر؟.

 

تاسیس بنیاد علمی و فرهنگی استاد بهادری

 

دکتر گتمیری همچنین در خصوص تاسیس بنیاد علمی و فرهنگی استاد بهادری گفت: از 14 سال پیش که دفتر ارتباط با دانش‌آموختگان دانشگاه شکل گرفت جای خالی یک سازمان مردم نهاد که نقش دانش‌آموختگان را برای دانشگاه پررنگ‌تر کند احساس می‌شد که با راهنمایی‌ و حمایت استاد بهادری استاد پیشکسوت پاتولوژی دانشگاه و همکاریی تعدادی از اساتید دانشگاه این بنیاد تأسیس شد. 

وی ادامه داد: در تمامی دنیا این سازمان ها برای کمک به دانشگاه ها در تهیه تجهیزات پزشکی، تاسیس ساختمان، بازسازی کتابخانه، راه اندازی آزمایشگاه، کمک به دانشجویانی که با سختی وارد دانشگاه شده اند و نیاز به حمایت دارند، فعالیت می کنند.

مدیر عامل بنیاد علمی فرهنگی استاد بهادری تصریح کرد: این بنیاد نیز با هدف معرفی بزرگان جامعه پزشکی، الگوسازی برای دانشجویان جدید، ترویج اخلاق و تعهد حرفه ‌ای و جلب مشارکت دانش آموختگان رشته های پزشکی و پیراپزشکی در توسعه کمی و کیفی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاسیس شده است.

وی با تأکید بر این که 70 درصد بودجه دانشگاه‌های بزرگی چون «هاروارد» و «استنفورد» از محل پرداختی دانش‌آموختگان آنها اداره می‌شود، تصریح کرد: هم‌اکنون سه هزار فارغ‌التحصیل دانشگاه علوم پزشکی تهران در آمریکا فعالیت می‌کنند که بسیاری از آنها آماده همکاری با ما هستند.

دکتر گتمیری ادامه داد: هر روز شاهد گسترش چشمگیر این بنیاد هستیم، به عنوان مثال در ایام شیوع کرونا خیرین خارج از کشور کمک ویژه ای برای مراقبت از دستیاران و کارورزان شاغل در بیمارستانهایی که بیماران کرونایی را بستری می کنندانجام داده اند و همچنین از کمک های نقدی آنها تعداد 250 تخته فرش و 200  کمد لباس برای خوابگاه ها خریداری و تحویل شده است. 

وی در پاسخ به سوالاتی که در ابتدای سخنان خود مطرح کرد گفت: در مورد سوال مطرح شده گزینه چهار صحیح است. همانطور که می دانید بیماران پیوندی و دیالیزی از جمله بیمارانی هستند که در معرض ابتلا به کرونا هستند. بیماران همودیالیز مجبورند در هفته سه بار به بیمارستان مراجعه کنند که قطعا از تمامی اجتماعات آلوده تر است. چون برای رسیدن نوبت خود مجبورند زمانی را در اطاق انتظار منتظر بمانند که این ازدحام محل را آلوده می کند. 

این فوق تخصص بیماری های کلیه  اضافه کرد: اوایل کرونا محافل علمی در دنیا پیشنهاد کردند در صورت امکان و با تشخیص پزشک معالج بهتر است جلسات دیالیز از سه جلسه به دو جلسه کاهش یابد تا میزان آلوده شدن افراد به حداقل برسد. همچنین اجازه داده نشود فرد مبتلا در اتاق انتظار کنار دیگر بیماران قرار گیرد و افراد مشکوک در یک اتاق جداگانه دیالیز شوند و اگر این امکان وجود ندارد در انتهای سالن دیالیز که رفت و آمد کمتر است مورد دیالیز قرار گیرند و فاصله دو تا سه متری بین  تخت های دیالیز رعایت شود .

دکتر گتمیری با بیان اینکه، فشار خون به عنوان یک ریسک فاکتور محسوب می شود، اظهار کرد: اشکال شدید بیماری کرونا در مبتلایان به بیماری فشار خون بیشتر دیده می شود وی افزود ابتدا مطرح شد کسانی که داروهایی مانند آنالاپریل یا لوزارتان مصرف می کنند این داروها را قطع کنند اما بعد معلوم شد خطری از بابت مصرف این داروها بیماران را تهدید نمی کند ولی فشار خون به عنوان یک فاکتور خطر می تواند عامل ابتلا بیشتر باشد. 

وی افزود: مباحثی هم در مورد بیماران همودیالیز و پیوندی مطرح شد که موضوع برعکس بود همانطور که می دانید سیستم ایمنی بدن به واسطه ورود ویروس کرونا فعال می شود و آبشارهای التهابی را با اشکال مختلف فعال می کند این اشکال به طوفان سیتوکینی معروفند. سندرم آزادسازی سیتوکین نوعی سندرم پاسخ التهابی سیستمیک است که عارضه برخی بیماری‌ها، عفونت‌ها و همچنین عارضهٔ دارویی برخی پادتن‌های مونوکلونال و درمان‌های اختصاصی با لنفوسیت‌های تی است. موارد شدید سندرم آزادسازی سیتوکین را طوفان سیتوکینی می‌نامند. 

دکتر گتمیری تب، خستگی، بی‌اشتهایی، درد مفاصل و ماهیچه‌ها، تهوع، استفراغ، اسهال، جوش‌های پوستی، تنفس سریع، تپش قلب، افت فشار خون، تشنج، سردرد، کنفوزیون، روان‌آشفتگی، توهم، لرزش و آتاکسی را از علائم بروز این بیماری برشمرد.

 

وی ادامه داد: گفته شده این اشکال بسیار شدید در پیوند کلیه ها که سیستم ایمنی ضعیف شده و در همودیالیزها کمتر دیده می شود ولی این نافی بحث اول ما نیست یعنی ما ابتلای خفیف تر کرونا را در این افراد بیشتر داریم ولی ممکن است اشکال خیلی شدیدی که منجر به مرگ و میر می شود در آنها نداشته باشیم ولی وقتی احتمال ابتلا زیاد می شود باعث انتشار بیشتر می شود  بدین معنی که فرد پیوند کلیه شاید اشکال شدیدی این بیماری را نگیرد اما به طور خفیف مبتلا باشد.

 

دکتر گتمیری در خصوص سوال وضعیت پژوهش در مورد کرونا گفت:

البته موتور پژوهش در کشور تا حدودی  راه افتاده ولی خیلی معطوف به مشکلات نیست و به نظرم بیشتر برای تولید مقاله و علم به کار می رود در حالی که منطقی است معطوف به مشکلات کشور باشد.

وی افزود: البته با تاخیر پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی تهران پژوهش در مورد بیماری کرونا با تخصیص یکسری اولویت ها و امتیازات شروع شده ولی به نظر من مبتلابه برخوردهای بروکراتیک است. شاید بخشی از این ها مقررات ضروری باشد اما بسیاری از آنها بروم اتیم و دست وپاگیر است.

دکتر گتمیری اظهار کرد: در ابتدای موضوع کرونا بیشتر پژوهش ها از چین بود و مقالات چینی بسیاری در مجلات معتبر چاپ شد که در شرایط عادی چاپ نمی شد و مقالات از استحکام علمی خوبی برخوردار نبودند ولی چون هیچ دیتایی نبود منتشر می شدند. حتی برخی سایت ها مقالاتی که هنوز داوری نشده بود را منتشر می کردند که بعدها پس گرفته شدند.  عجله پژوهش های سست و کاذب را در اختیار پزشکان قرار داد و چند دارو به عنوان داروهای موثر مطرح شد و میلیاردها عدد از این داروها فروخته شد و اندکی بعد مشخص شد که هیچ اثری در کرونا ندارد. 

وی در پایان خاطر نشان کرد: شاید به همین دلیل مدیریت پژوهشی کشور با احتیاط بیشتری وارد کار شد ولی متاسفانه ساز و کارهای بروکراتی دست پژوهشگران را بیشتر بست. البته پژوهش هم در بیمارستان امام و هم در سطح کشور در حال انجام است و امیدوارم به زودی نتیجه بدهد.