گالری عکس 

استاد دکتر رخشنده ناطق پزشک متخصص ویروس شناس و بنیان گذار مرکز ملی تشخیص فلج اطفال در ایران، در سال 1315 در شهر تبریز از یک خانواده مبارز مشروطیت دیده به جهان گشود، وی از طرف مادر از نوادگان امیر کبیر محسوب می شود. تحصیلات نامبرده در رشته پزشکی در دانشکده پزشکی ژنو و دوره های تخصصی ویروس شناسی را درکشورهای ایران و فرانسه به انجام رسانید.

بعد از بازگشت به وطن در دانشکده بهداشت مشغول به خدمت گردید و پس از چندی از طرف سازمان بهداشت جهانی موفق به دریافت بورس تحصیلی گردید و دوره ای تحقیقاتی در زمینه انترو ویروس ها به خصوص ویروس فلج اطفال را در دانشکده پزشکی شهر لیون فرانسه گذراند. در بازگشت به ایران به یاری همکاران طی سالهای متمادی فعالیت تشخیصی و تحقیقی بر روی عفونتهای رایج موجود در کشور بخصوص ویروس های فلج اطفال، سرخک، سرخجه را انجام دادکه نتایج آنها در مجلات داخل و خارج چاپ و در کنفرانس های داخلی و بین المللی ارایه گردیده است. از سال 1373 فعالیتهای آزمایشگاهی ریشه کنی فلج اطفال از طرف وزارت بهداشت به بخش ویروس شناسی در دانشکده بهداشت واگذار گردید و بدین ترتیب ایشان بعنوان رییس آزمایشگاه ملی تشخیص فلج اطفال ایران شروع به فعالیت نمودند و گام بلندی در جهت حذف و ریشه کنی ویروس فلج اطفال برداشتند.

پای صحبت دکتر ناطق استاد پیشکسوت رشته ویروس شناسی

تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم

من بعد از اینکه دوره دبیرستان را شهر تهران به پایان رساندم به کشور سوئیس رفته در آن جا مدرک پزشکی ام را گرفتم و در حین تحصیل رشته پزشکی به ویروس شناسی و میکروبیولوژی علاقه مند شدم که در آن زمان پیشرفت آنچنانی نکرده بود. به خاطر علاقه ای که داشتم به تهران آمده و با توجه به شرایط کنونی و تخصص ویروس شناسی را در تهران و فرانسه گرفتم و در لیون فرانسه نزد دکتر سوهیه بودم و ایشان بر روی آنتروویروس ها کار می کردند که ویروس فلج اطفال هم جزء این آنترو ویروس ها می شود. پس از بازگشت به ایران در بخش ویروس شناسی دانشکده بهداشت دانشگاه تهران براساس نیازی که جامعه از نظر بهداشتی داشت، رشته ویروس شناسی را انتخاب و تحقیقات خود را بر روی ویروس آغاز کردم. در آن زمان چندین ویروس را انتخاب کردم از جمله ویروس سرخک و مسائل واکسیناسیون سرخک وایمن سازی آن که تحقیقاتی نیز در کشور انجام دادم. همچنین ویروس دیگری که به بررسی آن در کشور و میزان انتشار آن در گروه سنی مختلف پرداختم ویروس سرخچه بود و برروی ایمن سازی واکسن سرخچه که در آن زمان مطرح شد تحقیق انجام دادم و بعد از آن هم واکسن پلیو بود که بنده در آغاز کار به تحقیق در خصوص این مسائل پرداختم و به بررسی ایمن سازی ویروس پلیو در جنوب کشور پرداختم و کم کم به ویروس فلج اطفال علاقه مند شدم و به این نتیجه رسیدم که تمرکز کارهایم را بر روی ویروس فلج اطفال قرار بدهم.

 در آن زمان در دانشکده بهداشت امور آموزشی،امور تشخیص بیماری و کارهای تحقیق و پژوهش  انجام می شد. هیچ وقت قیافه مادرانی که بچه به بغل اول صبح به اتاق می آمدند را فراموش نمی کنم. ما هم متوجه می شدیم  برای چه کاری به اینجا آمده اند و با گریه بیان می کردند که فرزند من تازه راه رفتن را یاد گرفته بود و راه می رفت ولی دیشب که خوابیده دیگر راه نمی رود. البته ما میدانستیم که چه اتفاقی افتاده است. از همان موقع بنده به این فکر افتادم که بر روی ویروس فلج اطفال کار کنم. همان زمان از طرف سازمان بهداشت جهانی به لیون در کشور فرانسه رفتم و در یک مرکز دانشگاهی که بیشتر بر روی آنتروویروس ها کار می کرد و ویروس پلیو هم جز آنها است کار کردم و دوباره به دانشکده برگشتم و بیشتر فعالیتم را بر روی وضعیت پلیو از نظر انتشار و وضع ایمنی مردم نسبت به آن و فلج اطفال در ایران تمرکز کردم تا اینکه در سال 1373 سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفت که کار ریشه کنی ویروس فلج اطفال در جهان را انجام دهد. در آن زمان در دانشکده بهداشت من و همکارانم تصمیم گرفتیم که تشخیص ویروس پلیو را راه اندازی کنیم به گونه ای که پاسخگوی بیماران در سطح کشور باشیم. در نتیجه آزمایشگاه تشخیص ویروس فلج اطفال در لابراتوار دانشکده ما تاسیس شد و از آن زمان به مدت بیست سال این کار را انجام دادیم تا این که ویروس فلج اطفال به طور کلی در کشور ما ریشه کن شد. اما این لابراتوار هنوز هم با وجود ریشه کن شدن ویروس فلج اطفال کار می کندف چون ویروس های زیادی هستند که علائم ویروس فلج اطفال را دارند ولی ویروس فلج اطفال نیستند بنابراین این مرکز هنوز مشغول به کار است و نمونه هایی که از سرتاسر کشور از بچه ها بدست ما می رسد را مورد بررسی قرار می گیرد تا مطمئن بشویم که ویروس فلج اطفال از ان  جدا نمی شود. البته الآن بنده در حدود ده سال است که بازنشسته شده ام و بیشتر به کار تدریس PHD ویروس شناسی مشغول هستم و گاهی هم به لابراتوار می روم. قبل از این ده سال در دانشکده بهداشت و دانشکده های دیگر به کمک خانم دکتر مختاری برنامه های مربوط به دوره فوق لیسانس ویروس شناسی راتدوین کردیم و تلاش کردیم دوره PHD این رشته را نیز راه اندازی کنیم. تمام مدتی که در این دانشکده کار کردم، همکاران بسیار خوبی  داشتم از جمله خانم صبوری، خانم ساریج لو، خانم دکتر طباطبایی، خانم یوسفی و خانم دکتر شاه محمودی که بعد از من سرپرستی مرکز تشخیص فلج اطفال را برعهده گرفتند و کار بنده را ادامه دادند تا به امروز که در حدود ده سال است این کار را به نحو احسن انجام دادند. 

درخصوص تعهد حرفه ای اگر به طور ساده بخواهم بیان کنم می توانم بگویم تعهد در حرفه به این معنا است که مسئولیتی را که بر عهده می گیریم عقیده و باور داشته باشیم که باید به طور کامل انجام بدهیم. اگر بخواهم در رشته خود بگویم چون کارهای دانشکده بهداشت به سه دسته آموزشی، تشخیصی و تحقیقاتی تقسیم می شود و من وظیفه داشتم که در زمینه کاری خود یعنی ویروس شناسی ایفا خدمت کنم، تعهد حرفه ای ایجاب می کرد که در این رشته به بهترین شکل ممکن ان را انجام بدهم. در زمینه تدریس به نحوی عمل کردم که بسیاری از دانشجویان به این رشته علاقه مند شدند و به این نتیجه رسیدند که باید ویروس شناس شوند. خودم نیز تلاش کردم به این دانشجویان در مقاطع تحصیلی بالاتر کمک بکنم و تعهدی که به این وظیفه یعنی امر آموزش داشتم را به نحو احسن انجام بدهم. چون خودم عاشق ایران هستم، تلاش کردم این حس را به دانشجویان منتقل کنم و فکر نکنند که در خارج از کشور چیز خاصی است که در داخل وجود ندارد، اگر در همین جا از خود علاقه نشان  بدهند می توانند هر آنچه که در کشورهای دیگر است در کشور خودمان ایجاد کنند و در این زمینه ما نیز آنها را یاری می کنیم.

همچنین به دانشجویانی که تازه وارد این رشته می شوند توصیه می کنم کارشان را دوست داشته باشند، مملکتشان را دوست داشته باشند. من همیشه به افرادی که در کشور می خواهند کار کنند میگویم که هیچ وقت ناامید نباشید و مطمئن باشید هر کار و فعالیتی که انجام می دهید حتما یک روز ثمر و نتیجه آن را خواهید دید. هر چه بهتر بخوانید، بهتر فعالیت بکنید ثمره بهتری خواهید دید. خیلی نگران کمبودها در جامعه نباشید و به خوبی و با علاقه کار کنید تا بتوانید به بهداشت کشور کمک کنید. به ایرانی بودن خود افتخار کنید و از خدمت کشور خود کوتاهی نکنید چراکه اعتقاد دارم دنیا هر آنچه که دارد از کشور ما ایران دارد بخصوص درزمینه داروهای گیاهی و طب سنتی. پس باید قدر کشور خود را بدانیم، به ایرانی بودن خود افتخار کنیم و برای این کشور خدمت کنیم. 

خیلی خوشحالم که پس از تحصیل به ایران بازگشتم، به مردم کشورم خدمت کردم و هنوز هم می توانم به مردم این کشور خدمت کنم، و در مقابل هم سعی کردم این مهین پرستی و علاقه به کشور را نیز به دانشجویانم بیاموزم.

فکر می کنم به گونه ای در جامعه فعالیت و زندگی کردم که مورد پسند جامعه واقع شده است و اگر امروز به عنوان برگزیده تعهد حرفه ای در بین اساتید انتخاب شده ام به دلیل این است که خدمتم در جامعه مقبول بوده است.  تشکر می کنم از کسانی که خدمات من و امصال من را دیده و مورد تشویق قرار می دهندف معتقد هستم که تشویق  برای تمام سنین یک امر ضروری و لازم است، با تشویق پیشکسوتان، باعث علاقه مند کردن دانشجویان به این رشته می شویم و بنده به استادان کنونی هم توصیه می کنم که این علاقه را در دانشجویان ایجاد کنند و به آنها بیاموزند که به ایرانی بودن خود افتخار کنند و در خدمت به کشور خود کوتاهی نکنند خوب کار کردن تنها کمکی است که ما برای این کشور می توانیم انجام دهیم.