در آستانه برگزاری مراسم بزرگداشت هشتادمین سالگرد تصویب قانون تاسیس دانشگاه پای صحبت رئیس دانشکده بهداشت نشستیم تا با نظرات ایشان درخصوص برگزاری این مراسم و پتانسیلهایی که در دانشکده بهداشت برای برقراری ارتباط با دانش آموختگان وجود دارد آشنا شویم.
- با تشکر از اینکه دقایقی را به ما فرصت دادید در خدمتتان باشیم. در آستانه برگزاری مراسم هشتادمین سالگرد تاسیس دانشگاه تهران هستیم. به عنوان رییس اولین دانشکده بهداشت کشور فکر می کنید این مراسم چه پیامی را به دانشگاهیان منتقل می کند؟

من هم از شما تشکر می کنم. این مراسم یک برنامه نمادین است که دستاوردها و موفقیت های دانشگاه را در معرض ديد عموم و اساتید و دانشجویان و کارکنان دانشگاه قرار می دهد. پیامی که این مراسم می تواند به دیگران منتقل کند این است که زحمات مستمری که نسل های متعدد طی دهه های گذشته در این دانشگاه داشته اند واقعا نتیجه بخش بوده و حاصل تلاش و زحمت آنهاست که دانشگاه را به این نقطه رسانده و پرداختن به این موضوع می تواند در کارکنان و اساتید و دانشجویان احساس تعلق و غرور ایجاد کند و باعث افزایش روحیه و انگیزه شود. همچنین می تواند باعث ارتقای نشاط محیط کار شود و در مجموع باعث تقویت تلاش دانشگاهیان شود. اين تلاش نهايتا می تواند منجر به موفقیت های بعدی شود و این حس را ایجاد کند تا افتخار کنیم که در دانشگاهی که حاصل تلاش نسل ها انسان های فرهیخته و برجسته علمی کشور است كار مي كنيم.  این احساس تعهد و وظیفه را درما ایجاد می کند که بيشتر تلاش کنیم، این جایگاه را حفظ کنیم و تاجایی که ممکن است ارتقا دهیم. علاوه بر این می تواند باعث افزایش شناخت افراد مختلف از وضعیت دانشگاه شود. دانشگاه از جهات مختلف موفق بوده است برخی از این زوایا ممکن است برای افراد شناخته شده نباشند که در این گونه برنامه ها این شناخت هم ممکن است ایجاد شود و به ارتقا کیفی برنامه ها و تلاش بیشتر کمک کند.

- مرور تاریخچه 80 ساله دانشگاه و بررسی اتفاقاتی که در دانشگاه و دانشکده بهداشت افتاده، در ذهن شما  چه چیزی را تداعی می کند؟

من فکر می کنم دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشکده های تابعه از ابتدای تاسیس حدود 80 سال قبل همواره پیشگام بوده، هم در آموزش هم در پژوهش و هم در ارائه خدمت. هم از نظر قدمت، هم وسعت و هم كيفيت. و این تداعی کننده اهمیت دانشگاه است. دانشگاهی که همواره الهام بخش بوده و الگویی برای ساير دانشگاه های کشور بوده است. در عین حال که دانشگاهی با قدمت بالا است پویایی خود را هم حفظ کرده یعنی مدرن نیز هست. باعث ایجاد این حس غرور می شود که ما در دانشگاهی هستیم که اساتید فرهیخته قبلا در این دانشگاه قدم زدند و در این محیط علمی کار کردند و حاصل دسترنج آنها تربیت دانشجویانی است که به بهترین نحو آموزش دیدند و توانستند در دانشگاه های علوم پزشکی کشور و نظام سلامت مثمر ثمر باشند و به ارتقا سلامت کشور کمک کنند. به نظر می رسد وقتی ما همه اینها را کنار هم می گذاریم احساس غرور می کنیم و متوجه می شویم این دانشگاه چه نقش مهمی در بهبود ساختار نظام سلامت کشور و ارتقا آن همواره ایفا کرده است. 

- برنامه های فرهنگی در کنار خیلی از فعالیت ها اجرا می شود وقتی از بعد فرهنگی به این مناسبت ها نگاه می شود این چطور می تواند اثربخش باشد و شما فکر می کنید چقدر توجه به برنامه های فرهنگی می تواند در دانشگاه مهم باشد؟

ما اگر به کلمه فرهنگ و برنامه های فرهنگی یک نگاه وسیع داشته باشیم خیلی از برنامه هایی که دانشگاه اجرا می کند می تواند برنامه فرهنگی تلقی شود مثل جشنواره های متعددی که برای دانشجوها و اساتید برگزار می شود. مثل جشنواره ابن سینا که امسال برای اولین بار قسمت دانشجویی آن برگزار شد. و یا مراسمی که به مناسبت هشتادمین سالگرد تاسیس دانشگاه برگزار می شود و یا مراسم دیگری که به نحوی جنبه نمادین دارند و در این مراسم از افراد تقدیر شده و موفقیت ها و دستاوردهای دانشگاه در این مراسم به نحوی پررنگ می شود. من فکر می کنم دانشگاه در مجموع وضعیت مناسب و فعالی دارد البته انتظار می رود که این برنامه ها تقویت شود و توسعه پیدا کند به نحوی که ما بتوانیم این برنامه ها را در دانشگاه نهادینه کنیم و به برنامه هایی تبدیل کنیم که با اهداف بلند مدت همراستا باشد ضمن این که این برنامه ها را اجرا می کنیم بتوانیم به اهداف از پیش تعیین شده نیز برسیم .

- بنظر شما استفاده از فضاهای تبلیغاتی در دانشگاه موثر بوده ؟ و مراسم 80 سالگی به عنوان یک فضای تبلیغاتی در برنامه آموزشی و پژوهشی چه نقشی دارد؟

من فکر می کنم این گونه برنامه ها و مراسم باعث ایجاد نشاط، حس پویایی و تعلق به دانشگاه می شود و احساس تعهدی که در افراد ايجاد مي شود می تواند انگیزه افراد را افزايش دهد و کمک کند که ما در این راستا تلاشمان را افزایش دهیم. البته در کنار این نیاز به برنامه ریزی داریم. نیاز به مدیریت داریم. نیاز به ارزیابی داریم. باید با درایت و دوربینی و تدبیر و برنامه ریزی منسجم در کنار این مراسم که نشاط و روحیه و احساس تعلق و غرور ایجاد می کند بتوانیم تلاش ها يمان را هدفمند و برنامه ریزی شده افزایش دهیم و در این صورت است که حاصل این تلاش می تواند منجر به ارتقاء کیفیت و کمیت در حیطه آموزش و پژوهش و ارائه خدمت باشد.

- باتوجه به این که قرار است نمایشگاهی از تاریخچه و دستاوردهای دانشگاه برپا شود. فکر می کنید این نمایشگاه چه اثربخشی می تواند در ترسیم برنامه های پیش روی دانشگاه داشته باشد؟

نمایشگاه هم به عنوان بخشی از مراسم،  همان نقشی را که مراسم اصلی به طور کلی دارد به طور خاص خواهد داشت. نمایشگاهی که ما در آن بتوانیم دستاوردهای گذشته دانشگاه را به نحوی ارائه دهیم،  گاهی از طریق سخنرانی ها، کلیپ و مصاحبه و گاهی با استفاده از وسایل و ابزاری که در اختیار داریم مثل پوستر، گزارش های چاپ شده و غيره.

به عنوان مثال در دانشکده بهداشت یک میکروسکوپ وجود دارد که مربوط به بیشتر از 50 سال قبل است و این جزء اولین میکروسکوپ هایی است که وارد کشور شده و در این دانشکده برای شناسایی بیماری های انگلی و میکروبی مورد استفاده قرار گرفته است. طبیعی است وقتی ما بتوانیم این تجهیزات و امکاناتی که آن زمان استفاده می کردیم را در این نمایشگاه عرضه کنیم افراد با دیدن آن حس خوبی پیدا می کنند که دانشکده همیشه پیشگام بوده. 50 سال پیش در این حیطه در کنترل بیماریها دانشکده پیشگام بوده و همچنان هم است. چیزی که عوض شده شکل ابزار است. ابزار ارتقاء پیدا می کند و نهایتا باید در راستای دستیابی به هدف اصلی ارتقا سلامت جامعه و مردم به ما کمک کند.

- شما اشاره کردید به خدمت. تمامی واحد های دانشگاه به نحوی به ارائه خدمت مشغول هستند. دانشکده ها، بیمارستان ها، مراکز تحقیقات، و حتی معاونت هایی که در سطح ستاد وجود دارند. به نظر شما حضور همه این واحدها در یک نمایشگاه چه پیامی را برای افرادی که داخل دانشگاه و یا خارج از آن هستند، خواهد داشت؟

به نظر من پیام اصلی این است که ما یک خانواده بزرگی هستیم که همه اعضای آن با همکاری سازنده و تعامل مثبت می توانند همگام با هم رشد کنند و وظیفه خود را انجام دهند و نهایتا خانواده موفقی خواهد بود. هر دانشکده و گروه که در دانشگاه وجود دارد به عنوان عضوی از این خانواده بزرگ باید جایگاه خود را خوب بشناسد، وظیفه و رسالت و نقش خود را در راستای تحقق هدف اصلی دانشگاه که خود در راستای اهداف والای جامعه و نظام مقدس جمهوری اسلامی است بداند. هرکدام از ما اگر جایگاه خود را خوب بشناسیم نهایتا می توانیم انتظار داشته باشیم دانشگاه خیلی موفقی خواهیم داشت. دانشکده بهداشت در این زمینه از جهاتی متمایز است و آن این است که به جامعه خدمات سلامت عمومي ارائه می دهد. خدمت به مردم جزء بهترین کارهایی است که در آموزه های دینی ما هم خیلی به آن سفارش شده و گفته می شود بعد از انجام واجبات و ترک محرمات، بهترین کار است.

از یک بعد دیگر در آموزه های دینی روی کار علمی تاکید شده که خون شهید را با جوهر قلم عالم مقایسه کرده اند و این نشان می دهد که کار علمی چقدر ارزشمند است. علاوه بر اين دو مشخصه، كار ما در حیطه سلامت هست که همه چیز مردم به آن وابسته است یعنی سلامت موهبتی است که خدا برای انسان آفریده و اگر وجود نداشته باشد انسان از بقیه مواهب الهی نمی تواند بهره ببرد.

پس کاری که ما می کنیم هم علمی است هم در راستای خدمت به جامعه است و هم اینکه در حیطه سلامت است که ارزش بالاتری نسبت به حیطه های دیگر دارد. چیزی که دانشکده بهداشت را متمایز می کند اینکه ما در حیطه پیشگیری بیشتر کار می کنیم تا در حیطه درمان. یعنی نگاهی که در دانشکده بهداشت وجود دارد نگاه سلامت و بهداشت عمومی است و این نگاه معطوف به این است که قبل از اینکه یک بیماری ایجاد شود ما یک جامعه ای را از بیماری نجات دهیم و پیشگیری کنیم. این وجه تمایز کارهای سلامت عمومی است که در دانشکده بهداشت انجام می شود. هدف اصلی ما پیشگیری است. وقتی ما صحبت از پیشگیری می کنیم یکی از گروه های هدف مهم ما افراد محروم جامعه هستند و ما احساس غرور می کنیم که در این جای مقدس کار می کنیم هم از جهت خدمت به مردم، هم از جهت انجام کارهای علمی، هم از جهت اینکه در حیطه سلامت که بالاترین موهبت الهی است داریم کار می کنیم. مخصوصا اینکه در حیطه پیشگیری و بیشتر برای جوامع محروم و کم بهره کشور داریم کار می کنیم. ما باید تلاش کنیم در راستای وظیفه خودمان این رسالت را خوب انجام دهیم و خوشبختانه این نگاه در مدیران عالی دانشگاه و وزارت بهداشت وجود دارد که دانشگاه را در حد توان در این راستا حمایت می کنند و به نظرم این جمع بندی خوبی است که بتوانیم این فعالیت را توسعه دهیم و در راستای سلامت عمومی جامعه گام های بیشتری برداریم. 

- وقتی ما به گذشته برمی گردیم اساتید بنام و برجسته ای را می بینیم که با تلاش های شبانه روزی خود توانستند حوزه تخصصی خود را به این مرتبه از کمال برسانند فکر می کنید چطور می توانیم منش و اخلاق آنها را حفظ کنیم و به افراد جدید منتقل کنیم که این مسیر روبه رشد را در دانشگاه همیشه احیا نگه داریم؟

به نظر من نکته مهمی را فرمودید. ما اگر اساتید بزرگی که طی دهه های گذشته توانستند در این دانشکده و دانشگاه فعالیت کنند و برای بقیه الگو شوند را شناسایی کنیم و بعد اگر بتوانیم آنها را به عنوان الگو به بقیه اساتید و دانشجوها معرفی کنیم که یکی از رسالت های این مراسم هم همین است، یعنی بتوانیم آنها را معرفی کنیم، تکریم کنیم، تقدیر کنیم، از تجربیات و نظراتشان استفاده کنیم و سعی کنیم این رفتار و حرکتی که انجام می دهیم را به نحوی نهادینه کنیم و این را محدود به این نکنیم که جلسه ای تشکیل شود افرادی بیایند و تقدیری شود بلکه بتوانیم فرایندی را ایجاد کنیم که این مهم نهادینه شود و در چهارچوب این فرایندها بتوانیم دائما از توانمندی ها و دانش و تجربه آنها استفاده کنیم. اینها می توانند حامی موثری برای برنامه های مهم آینده ما باشند. اینها مورد احترام جامعه هستند و اگر بتوانیم این وظیفه را خوب انجام دهیم می تواند باعث ارتقا روحیه اساتید جوان و دانشجویانی شود که در اینجا تحصیل می کنند و باعث افزایش تلاش و موفقیت های بعدی برای اساتید جوان شود به طوری که اینها بتوانند الگوی مورد نظر خود را پیدا کنند و سعی کنند رفتارشان را براساس الگو اصلاح کنند.

- یکی از مهم ترین و بزرگ ترین میراث دانشگاه دانش آموختگان آن است. وقتی ما به دانش آموختگان دانشکده ها نگاه می کنیم می بینیم که ویژگی بزرگی که دانشگاه تهران نسبت به سایر دانشگاه ها دارد این است که پیشکسوتان آن همان دانش آموختگان آن هستند. فکر می کنید مشارکت دانش آموختگان و استفاده از پتانسیل هایی که در این دانش آموختگان وجود دارد  چه کمی به دانشکده ها می کند؟ و برای استفاده بهتر از این پتانسیلها چه برنامه هایی را باید ترسیم کنیم؟

فکر می کنم دانش آموخته های دانشکده و دانشگاه بهترین سفرای فرهنگی و علمی براي دانشگاه هستند و می توانند مبلغین بسیار خوب برای دانشگاه و دانشکده باشند. بسیاری از کسانی که از این دانشگاه فارغ التحصیل شدند ممکن است اساتید دانشگاه ها و یا مدیران نظام سلامت باشند و خدمات ارزشمندی را به محیط و جامعه ارائه دهند و من فکر می کنم ما اگر بتوانیم ارتباطمان را با اینها حفظ کنیم و از اینها دعوت کنیم در برنامه های ما مشارکت کنند و یک تعامل و ارتباط سازنده و دوطرفه ایجاد کنیم هم می توانیم از پتانسیل آنها در راستای تحقق اهداف دانشگاه و دانشکده استفاده کنیم هم می توانیم پیامی که نیاز داریم از طریق ايشان به بیرون منتقل کنیم. من فکر می کنم برای اینکه این را درست انجام دهیم نیاز به یک سری زیرساخت ها، برنامه ریزی ها، فرآیندهایی داریم و نهایتا این فعالیت ها را باید نهادینه کنیم. خوشبختانه همزمان با تاسیس دفتر دانش آموختگان در دانشگاه، در دانشکده بهداشت نیز این دفتر تاسیس شد و دفتر فعالی است، جلساتی به طور مرتب تشکیل می شود و ما نیز تا جایی که می توانیم  به عنوان مسئول دانشکده سعی می کنیم حمایت کنیم و برنامه ها را هدایت کنیم و سعی کنیم طوری عمل کنیم که در سالهای آینده این دفتر تقویت شود و برنامه های منسجم تر و فعال تر و هماهنگ تری اجرا کند که بتواند این ارتباط و شبکه را بین دانشکده و دانش آموختگان ایجاد کند و ما بتوانیم از توان و ظرفیت آنها در راستای کمک به تحقق اهداف دانشکده استفاده کنیم.

- این برنامه ای که برای هشتادمین سالگرد در تدوین هستیم از دانش آموختگان دانشکده ها هم دعوت می شود و به دنبال مشارکت آنها هستیم.  در دانشکده  بهداشت چه برنامه هایی در این خصوص برنامه ریزی شده و دیگر اینکه چطور می توانیم آنها را ترغیب کنیم که با ما ارتباط داشته باشند و برنامه های مستمر داشته باشیم ؟

خوشبختانه همکاران ما در دانشکده بهداشت هم در شورای سیاست گذاری مراسم برگزاری هشتادمین سالگرد تاسیس دانشگاه حضور دارند و هم در کمیته های اجرایی حضور دارند و تا جایی که توانستیم سعی کردیم نقش فعالی در این راستا در دانشگاه ایفا کنیم تا بتوانیم کاری که از دستمان بر می آید در راستای اهداف نهایی برنامه اجرا کنیم. در همین راستا نکته مهم این است که ما باید این فرایند و زیرساخت ها را ایجاد و نهادینه کنیم. این برنامه ها مقطعی و گذرا خواهد بود. حداقل چیزی که به نظرم نیاز است ایجاد یک دفتر دانش آموختگان نسبتا فعال است و یک فضایی ایجاد شود تا دانش آموختگان دانشکده بتوانند حضور پیدا کنند و ما بتوانیم از توانمندی های آنها استفاده کنیم. هم در تدریس هم در پژوهش به عنوان مشاور و هم در جلساتمان بتوانیم از نظراتشان استفاده کنیم.

- چه تعداد از دانش آموختگان شما با دانشکده ارتباط دارند؟

دانشکده بهداشت دانشکده بزرگی است حدود 1800 دانشجو داریم و دانش آموختگان زیادی طی 50 سالی که از تاسیس رسمی دانشکده می گذرد ما مدیران سلامت زیادی را تربیت کردیم. بسیاری از مدیران ارشد نظام سلامت دانش آموخته های دانشکده بهداشت هستند. به همین دلیل ما ارتباط فعال و وسیع و تنگاتنگی با همکارانمان داریم یعنی خیلی از همکارانی که اساتید دانشکده های بهداشت سراسر کشور هستند، دانش آموختگان مقطع PhD دانشکده بهداشت بودند. ما تقریبا با اکثر دانشکده های بهداشت ارتباط داریم و سعی می کنیم به اینها کمک کنیم. آنها هم به ما کمک می کنند و بیشترین ارتباط در راستای تقویت آنهاست. ما یک سری دانش آموختگان داریم که مدیران سلامت هستند و مسئولیت های اجرایی دارند که ما سعی می کنیم از پتانسیل آنها استفاده کنیم. به طور خلاصه ما با تعداد خیلی زیادی از دانش آموختگان دانشکده ارتباط داریم. ما در قسمت های مختلف گردهمایی هایی را برنامه ریزی کردیم که یکی از اینها گردهمایی دانش آموختگان بهداشت حرفه ای ورودی 61 هستند که قرار است به زودی برگزار شود. اما ما برنامه های کلان تری هم برنامه ریزی کردیم. انشاا... سال آینده مراسم پنجاهمین سال تاسیس دانشکده بهداشت را برگزار کنیم که در راستای این برنامه شبکه دانشکده های بهداشت را هم ایجاد کنیم چون خیلی از افرادی که در دانشکده های بهداشت کشور فعالیت می کنند دانش آموخته این دانشکده هستند. در کنار آن برنامه های علمی داریم یکی از برنامه های مد نظرما کنگره ها و کارگاه ها و همایش های علمی است که در حیطه های مختلف برگزار میکنیم. به عنوان مثال سال بعد می خواهیم هفتمین کنگره بین المللی مدیریت بیمارستانی را برگزار کنیم. به همین شکل کنگره های مختلفی در حیطه بهداشت محیط، بهداشت حرفه ای و ... برگزار می کنیم.

- مهم ترین برنامه دانشکده برای سال آینده چیست؟

در سال های گذشته از نظر کمی توسعه خوبی پیدا کردیم. تعداد دانشجو و تنوع رشته و مقطع. اکنون دو حیطه ای که برای ما مهم است بین المللی شدن دانشکده و برنامه های ارتقاء سطح آموزش دانشکده است و یک سری برنامه های موردی مهم هم داریم مثل برگزاری هفتمین کنگره بین المللی مدیریت بیمارستان و برگزاری پنجاهمین سالگرد تاسیس دانشکده بهداشت و برگزاری برنامه های ملی و بین المللی در دستور کار سال آینده است اما هدف اصلی ما این است که بتواتیم کیفیت آموزشی را ارتقا دهیم و از نظر بین المللی شدن فعالیت های دانشکده را توسعه و ارتقا دهیم.

سخن پایانی:

دانشگاه علوم پزشکی تهران پیشگام در همه حوزه ها در آموزش، پژوهش، و ارائه خدمت و همچنین از نظر قدمت، وسعت و کیفیت. دانشگاهی بسیار پویا، مدرن و الهام بخش و جایی که خانه و مامن اساتید فرهیخته و برجسته کشور و انتخاب اول جویندگان علم و دانش کشور است. دانشگاهی که باعث افتخار و غرور ملی است و ما افتخار می کنیم که عضوی از این خانواده بزرگ هستیم.