در آستانه برگزاری مراسم تقدیر از مقام علمی اخلاقی دکتر عقیقی استاد پیشکسوت گروه کودکان دانشگاه و بنیانگذار رشته روماتولوژی کودکان با شاگردان، دوستان و همکاران ایشان گفتگو کردیم تا با خصوصیات و ویژگی های ایشان بیشتر آشنا شویم. در این گفتگو  دکتر نفیسی رئیس دانشکده پزشکی و یکی از شاگردان استاد عقیقی برای ما از دوران آشنایی و همکاری خود با دکتر عقیقی می گوید که خواندن آن را به شما توصیه می کنیم.

آقای دکتر ضمن معرفی خود، برای ما از زمان آشنایی تان با استاد عقیقی و نحوه ادامه آن بفرمائید؟

 بسم الله الرحمن الرحیم من دکتر شهریار نفیسی متخصص نورولوژی دانشگاه هستم و خاطرات اولیه ام درمورد استاد عقیقی بر می گردد به زمان دانشجویی بنده که دانشجو پزشکی در بیمارستان امام و در بخش کودکان بودم. آن زمان خانم دکتر کیهانی دوست پزشک جوان و فعالی بودند و ما در بیمارستان همراه ایشان بودیم. اولین بار استاد عقیقی را در درمانگاه زیارت کردم. زمانی که وارد درمانگاه شدم متوجه شدم که یک استاد باوقاری در بیمارستان وجود دارد که قبل از رزیدنت ها و دانشجوها و اساتید جوان تر در بیمارستان حضور دارند و در حال ویزیت بیماران هستند. چون در آن زمان خیلی مرسوم نبود که اساتیدی در جایگاه و مقام ایشان چنین کاری انجام دهند و اولین نفری باشند که بیماران را ویزیت کنند. این یک خاطره ی جالبی بود به عنوان اولین مواجهه ای که با ایشان داشتم. بعداز آن با ایشان دورادور ارتباط داشتم و زمانی که به عنوان هیئت علمی در دانشکده مشغول شدم، متوجه شدم که استاد رئیس کمیته منتخب دانشکده هستند و در این زمینه نیز فعالیت دارند.

به نظرم حضور استادان پیشکسوت در دانشکده و بیمارستان خیلی مهم است و اینکه اساتیدی مثل دکتر عقیقی که برای دانشگاه خیلی زحمت کشیده اند با گذشت زمان و بیشتر شدن تجربه شان، ارتباطشان را با دانشکده، دانشجو، آموزش و پژوهش قطع نکنند و حتی  زمانی که بازنشسته شده اند ارتباطشان را حذف نکرده اند خیلی جالب است، باید بگویم استاد عقیقی از این منظر واقعاً نمونه اند و الآن می بینیم با بیش از 80 سال سن هنوز ایشان کماکان فعال هستند، در خدمت دانشگاه هستند، بیمارستان تشریف می برند، سمینار می روند، آموزش می دهند، فلو تربیت می کنند و بعد با سیستم اداری دانشگاه همکاری دارند و هر هفته ایشان برای بررسی پرونده ها جلسات منظمی دارند.

کدام یک از ویژگی های اخلاقی دکتر عقیقی تاثیر بیشتری بر روی شما گذاشته است؟

نظم زیادی که در زندگی و کارشان داشتند و مسئولیت پذیری و وظیفه شناسی ایشان واقعاً مثال زدنی است و البته ایشان در رشته علمی خودشان هم واقعاً منحصر به فرد هستند و سالیان سال به تنهایی در زمینه روماتولوژی کودکان فعالیت کردند و در کل کشور یک تنه میدان دار بودند و پیش بردند .الآن هم کسانی که در این زمینه در حال خدمتگذاری هستند به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم از شاگردان استاد هستند. ولی غیر از آن مسئله علمی که امکان بحث ندارد واقعاً استاد یک الگو اخلاق و نظم و وظیفه شناسی هستند و از این نظر مثال زدنی هستند.

من به یاد ندارم روزی زودتر از ایشان وارد دانشکده بشوم، البته قطعاً ایراد از بنده است. ولی استاد همیشه قبل از همه و قبل از ساعت7 در دانشکده حضور دارند و راس ساعت 7 کار خود را شروع می کنند و نظم خاصی داشته و دارند. با دقت و وسواس زیاد کار می کردند به گونه ای که ایشان از هر دو طرف  مراقب بودند که نه حقی از هیئت علمی هایی که درخواست ارتقا کردند ضایع بشود و از آن طرف هم حق دانشگاه هم رعایت بشود و فردی که کسوت دانشیاری و یا استادیاری این دانشگاه دارد واقعاً شایستگی های لازم را داشته باشند و واقعاً با یک دقت و وسواس بالا این کار را پیگیری می کردند. من خودم بارها شاهد بودم که خیلی از اوقات با داوران و کارشناسانی که دعوت می شدند برای داوری پرونده ها، برای احقاق حقوق اعضای هیئت علمی وارد بحث می شدند و سعی می کردند انصاف به بهترین شکل رعایت کنند که در تمام این سال ها دانشکده همیشه مرهون زحمات ایشان بوده است.

فکر می کنید چه چیز باعث شده است شخصیت هایی مثل دکتر عقیقی شکل بگیرند و اینقدر علاقه مند باشند که همچنان به جامعه خدمت کنند؟

من فکر می کنم که یک مقداری از آن به شخصیت خودشان و یک مقداری تربیت خانوادشان و یک مقداری هم به اساتیدی که ایشان در حضورشان تلمذ کردند بر می گردد. بنده افتخار شاگردی اساتید ایشان را نداشتم ولی شخصیت نظام یافته و دقیق و منظمی مثل ایشان حتماً باید اساتید برجسته ای داشته باشند که از آن ها الگو برداری کرده باشند و توانسته باشند به همچین جایگاهی برسند. به نظرم وجود چنین افرادی در جامعه یک درس بزرگی است برای آیندگان، خودمان و جوان ترها که به هر حال از ایشان درس بگیریم و سعی بکنیم که این مسیر  را طی بکنیم و خودمان هم در جایگاه هیئت علمی در تلاش باشیم که واقعاً برای دانشجوهای خودمان الگو باشیم و به این فکر باشیم که بعد از سالیان سال که ما در دانشگاه حضور نداشتیم، آن کسانی که به عنوان ثمره یک عمر فعالیت ما هستند و مسئولیت این دانشگاه را عهده دار می شوند، آن ها واقعاً چه چهره ای از خودشان بروز می دهند و من مطمئن هستم که اگر این چهره مثبت باشد همه به نیکی از ما یاد می کنند و اگر خدایی نکرده یک چهره ی مخدوشی باشد که خوب دیگر ما هم دنیا  هم آخرتمان را باخته ایم.

به نظر شما ما چه طور می توانیم چهره هایی مثل دکتر عقیقی را هم برای نسل های حاضر و هم برای نسل های آینده حفظ بکنیم و نشان دهیم؟

مهم ترین قسمت آن مستندسازی است، به خصوص در این برهه زمانی، ممکن است استاد با تعداد محدودی در تماس مستقیم باشند و افراد کمی بتوانند مستقیم از ایشان الگو برداری کنند. ولی خوب همین فعالیتی که در حال انجام است به نظرم در تاریخ ماندگار می شود و بعد ازآن نیز باید تلاش بکنیم که عملکرد استاد وخاطرات دانشجوهایشان و همکارانشان را هم مکتوب کرده، چاپ و ثبت نموده تا در اختیار جوان تر ها قرار بگیرد و آنها بتوانند با مطالعه آن، الگو برداری کنند.

از منظر تعهد حرفه ای شما استاد را چگونه توصیف می کنید؟

خوب اصول اخلاق حرفه ای یعنی همین روشی که استاد عقیقی در این مدت داشته اند. اینکه افراد بیایند و سرکلاس اصول را بیان کنند خوب است، چون گاهی بعضی از رفتارها چنان در جامعه فراگیر می شود که افراد جوان تر متوجه نمی شوند که کجای این اصول نقص دارد. مهم ترین آموزش همین الگو و آموزش عملی است که ایشان با رفتارش، کردارش درس اخلاق می دهند. خوب اساتیدی مثل ایشان می توانند مباحث را از حالت تئوریک که همه مطالعه می کنند، خارج کنند و درپاسخ کسانی که این اصول را قابل اجرا نمی دانند،  به طور عملی نشان داده و آموزش دهند. اساتید برجسته ای همچون دکتر عقیقی الگوی عملی اخلاق هستند و هر چقدر این افراد را برجسته تر کنیم می تواند برای انتقال به نسل حاضر و جوان موثر و مفیدتر باشد.

به عنوان کسی که ریاست دانشکده پزشکی را برعهده دارید فکر می کنید ساختار سازمانی درنهادینه کردن چنین الگوهایی چگونه می تواند عمل کند؟

به نظرم همه این ها به روز اولی که در یک پروسه طولانی یک نفر را به عنوان هیئت علمی گزینش می کنیم بر می گردد. شخصیت افراد به تربیتی که در طول دوره دانشجویی داشته و تماسی که با اساتید زمان خود داشته  اند مرتبط است. ولی بعد از زمانی که به عنوان هیئت علمی وارد دانشکده می شوند ما باید این ها را مواظب باشیم، احترام به آنها بگذاریم خطاهایشان را گوش زد کنیم، سعی بکنیم زمینه انحراف فراهم نباشد و شرایط مناسبی برای تدریس هم از نظر مالی هم از نظر فضای فیزیکی، هم از نظر پژوهشی و آزمایشگاهی بوجود بیاوریم و سعی بکنیم بتوانند دقیقاً درزمینه آن چیزی که مدنظرشان هست و سیستم از آن ها انتظار دارد بتوانند فعالیت بکنند و رشد بکنند و نهایتاً بتوانند تبدیل به یک الگو مناسب باشند. این خیلی مهم است که اساتید را از همان اول پایش بکنیم و اگر تشخیص می دهیم که می توانند الگوی مناسبی برای دانشجو ها باشند به نحوی این ارتباط را تقویت کنیم.  باید به آن افراد واجد شرایط توجه کنیم و پرو بال بدهیم تا بتوانند شکوفا بشوند.

به نظر شما نقش دکتر عقیقی در رشته پزشکی به چه شکل است؟

خوب قطعاً عمده ی چیزی که دانشجویان از استاد فرا می گیرد اخلاق و رفتار و منشی است که از ایشان به عنوان پزشک می بینند. صرف نظر از رشته تخصصی، برای دانشجو مهم نیست که این استاد دارد دقیقاً چه معاینه ی خاصی را انجام می دهد، برداشت و آن عملکرد کلی از عملکرد استاد به عنوان پزشک و یک عضو هیئت علمی که دارد، بیش ترین تاثیر را دارد. خوب  اطلاعات کلی علمی را شاید بتوانند از کتاب ها و اطلاعات سمعی و بصری که به صورت آنلاین وجود دارد و به راحتی قابل دسترسی است دریافت کنند ولی روح اصلی حاکم بر فضای آموزشی و درمانی، آن شخصیت استادانی همچون دکتر عقیقی است که می تواند روی دانشجو تاثیر بگذارد. از این منظر تمام کسانی که در تمام عمرشان با استاد برخورد داشتند حتماً یک برخورد خوب از ایشان در خاطرشان هست و این یعنی تاثیرگذاری در رشته پزشکی فارغ از تخصص.

فکر می کنید این نکوداشت هایی  برای اساتید برگزار می شود چه قدر به نگاه جامعه به جامعه پزشکی تاثیر بگذارد؟

متاسفانه در شرایطی که جامعه نکات مثبت کمتر دیده نمی شودو بازتاب ندارد و خطاها بزرگ نمایی می شود، خطاهای انگشت شماری که در جامعه پزشکی رخ می دهد هم توسط بعضی ها بزرگ  و برجسته می شود تا همه توجه به آن سمت می رود. در چنین شرایطی معرفی شخصیت هایی همچون دکتر عقیقی و تکریم خدمات خالصانه آنها قطعاً خیلی موثر خواهد بود. به نظرم باید این الگوها را که خوشبختانه خیلی بیش تر از تعداد انگشت شماری که در آن سمت طیف قرار دارند هستند به جامعه معرفی بکنیم. و این به تغییر ذهنیت جامعه خیلی کمک می کند.

اگر بخواهید در یک جمله استاد عقیقی را معرفی بکنید برای ما چه چیزی را بیان می کنید؟

دکتر عقیقی الگوی نظم، مسئولیت پذیری، صلابت و اقتدار هستند.

چه آرزویی برای خود استاد دارید؟

من امیدوارم همین طور که تا الآن از حضورشان جامعه و دانشگاه بهره مند شده است نقششان پایدار باشد ان شاالله همیشه سالم و سلامت در کنار خانواده و در کنار دانشجوها باشند و از حضورشان استفاده کنیم.