زینب توکل متولد آذر ماه سال 1362 دوران دبیرستان خود را در رشته ریاضی و فیزیک گذرانده و به گفته خودش به خاطرعلاقه به فعالیت بر بالین بیمار در کنکور سراسری گروه تجربی سال 1382 شرکت کرده و در مقطع کارشناسی مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز پذیرفته شد. 
وی کارشناسی مامایی را طی سالهای 86-1382 در دانشگاه علوم پزشکی تبریز و کارشناسی ارشد آموزش مامایی را طی سالهای 89-1387 در دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکترای تخصصی بهداشت باروری را نیز طی سالهای 95-1391 در دانشگاه علوم پزشکی تهران گذراند. توکل در 19 دی ماه از رساله دکتری اش با عنوان "تبیین فرآیند شکل گیری رضایت زناشویی و ارائه مدل" به راهنمایی دکتر زهرا بهبودی مقدم و مشاوره دکترعلیرضا نیکبخت نصرآبادی، دکتر نیکزاد عیسی زاده و دکتر مریم اسماعیلی دفاع کرد. 
 
موضوع رساله شماچیست؛ درموردآن برایمان توضیح دهید و بفرمائید که تمرکز اصلی این پژوهش چیست؟
موضوع رساله دکتری من در مورد تبیین فرآیند شکل­ گیری رضایت زناشویی و ارایه مدل بود. این پژوهش به صورت گرانددتئوری انجام شد. تمرکز اصلی این رساله بر روی روابط میان زوجین بود که همه ابعاد اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی رابطه میان زوجین را شامل می­شد. در واقع رابطه میان زوجین یک رابطه خطی صرف میان آنها نیست بلکه این رابطه از نوع روابط بسیار پیچیده است که تحت تاثیر خانواده ­های طرفین، حضور فرزندان، کیفیت تعاملات داخل و خارج از خانواده، بستر فرهنگی-اجتماعی و ... می ­باشد. برخی از پدیده­ ها همچون پدیده رضایت­مندی زناشویی به­ طور ویژه­ای تحت تاثیر تعاملات بین فردی است، بنابراین برای دستیابی به درک عمیق از مفهوم رضایت زناشویی و فرآیند شکل­ گیری و عوامل موثر بر آن استفاده از روش پژوهشی گراندد تئوری مفید خواهد بود. از مزایای استفاده از این روش پژوهشی کیفی، کشف تعاملات پیچیده انسانی میان افراد جامعه است. در این روش، محقق به دنبال کشف کنش/واکنش/احساسات موجود میان افراد و بررسی عمیق تعاملات میان آنها می­ باشد؛ این روش پژوهشی همچنین برای ایجاد یک مدل جهت درک بهتر مفهوم استفاده می­ گردد. مدل و نظریه استخراج شده برای برنامه ­ریزی ­ها و سیاست­گذاری­ های کلان جهت ارتقای وضعیت موجود در جامعه مورد استفاده قرار می­ گیرد.

آیا مطالعه مشابه ­ای در ایران دراین خصوص شده بود؟
مطالعه بر روی روابط زوجین به­ کرات توسط محققین و متخصصین بهداشت باروری و مامایی و محققین روانشناسی انجام شده است. منتها طی جستجویی که بنده و تیم تحقیق انجام دادیم، مطالعه ­ای در زمینه رضایت زناشویی با متدولوژی گراندد تئوری تاکنون در ایران انجام نشده است.

در مطالعات خارجی چطور؟
در سطح بین الملل، مطالعه بر روی عوامل موثر بر رضایت زناشویی از حدود سال 1950 آغاز شده است. این مطالعات در اغلب موارد به صورت کمّی و با استفاده از انواع پرسشنامه های مرتبط با رضایت زناشویی و جنسی انجام شده ­اند. مطالعات کیفی اندکی هم در این زمینه انجام شده است. تا آنجایی که بنده و تیم تحقیق مطلع هستیم، جز یک مورد که تا حدی با رساله من مشابهت داشت با مطالعه مشابهی از نظر متدولوژی برخورد نکردیم که این یک مورد هم بر روی یک جامعه نظامی انجام شده بود و نتایج حاصله هم به ارتشی بودن افراد ارتباط داده شده بود. با در نظر گرفتن این مهم که تعاملات بین فردی و پدیده ها متاثر از فرهنگ جوامع و بستر زندگی افراد می­ باشند؛ بررسی مفهوم رضایت زناشویی و فرآیند شکل ­گیری آن در بستر جامعه ایرانی و اسلامی ضروری به نظر می ­رسید.
 
فکر میکنید چه جنبه ­ای از کار جای کار دارد و می شود روی آن پژوهش کرد؟
تعامل میان زوجین یکی از مفاهیم اصلی و حائز اهمیتی بود که از مطالعه بنده استخراج شد. به شخصه در طول مطالعه درک کردم که کیفیت این مفهوم و ابعاد آن، شاید بتوان گفت که تاثیرگذارترین عامل در دستیابی زوجین به رضایت زناشویی است و شاید بتوان گفت که یکی از علل شیوع بالای طلاق در جامعه امروزی، نبود مهارت لازم برای برقراری تعاملی مطلوب و موثر میان زوجین و حتی میان خانواده­های آنها باشد. برای همین علاقه ­مند هستم که در مقطع پسا دکتری در این زمینه تحقیقات کاربردی بیشتری انجام دهم.
 
مهمترین مشکلی که درجمع آوری داده ­ها با آن مواجه شدید، چی بود؟
با توجه به موضوع مورد مطالعه که مبحث زناشویی بود؛ طبیعتا کسب رضایت افراد جهت انجام مصاحبه و ایجاد محیط امن برای آن و برقراری ارتباطی موثر با مشارکت­ کننده یکی از مهم­ترین مسایل در این رساله بود. حتی مواردی وجود داشت که پس از پذیرش انجام مصاحبه، متوجه می ­شدم که مشارکت­کننده نمی­ تواند به ­راحتی صحبت کند و بیان مسایل برای وی سخت است که با برقراری ارتباطی صمیمانه و ابراز همدلی، سعی به جلب اعتماد وی می­ کردم و از این طریق توانستم اطلاعات مفیدی را در جهت دستیابی به اهداف رساله کسب کنم.
 
در داده­ های شما موردی بود که نتوانید در رساله آن را بیان کنید؟
از آنجاییکه که دوست داشتم نتایج کار به درستی و وضوح منتقل گردد، تقریبا مساله ­ای باقی نماند که در نتایج رساله بیان نگردیده باشد.
 
خروجی رساله شما چند مقاله بود؟
من تاکنون چهار مقاله مرتبط با رساله ­ام نوشته ­ام که یک مورد آن چاپ شده و یک مورد هم پذیرش گرفته است و سایر موارد در مراحل سابمیت مقاله می­باشند. علاوه بر این موارد، هنوز هم مطالبی از نتایج باقی مانده است که باید در مقالات آتی آورده شوند. همچنین دو مقاله از رساله در پنجمین سمینار بین المللی سلامت زنان در سال 1395 ارائه نمودم که یکی از آنها به عنوان مقاله برتر معرفی گردید و یک مقاله نیز در اولین کنگره بین المللی علوم سلامت باروری و فرزندآوری در سال 1395 ارائه نمودم.
 
و اما حرف آخر
از تمام اساتید بزرگوار در رشته مامایی و بهداشت باروری و همچنین از تمامی دوستان و همکاران و دانشجویان محترم که در این حرفه مقدس فعالیت دارند، صمیمانه می­خواهم که در جهت ارتقای علمی، آموزشی و پژوهشی حرفه تخصصی مامایی و سلامت باروری نهایت تلاش خالصانه خود را به­ کار گیرند. چراکه طبق نظر سازمان بهداشت جهانی، اگر ماما نباشد سلامت زنان و کودکان جامعه به خطر خواهد افتاد. امیدوارم که من نیز عضو مفید و موثری در راستای تحقق این هدف باشم.
در نهایت بسیار خرسندم که در هر دو مقطع تحصیلی ­ام، هم کارشناسی ارشد و هم دکترای تخصصی با تیم­های تحقیق خوبی همکاری کردم و در اینجا جا دارد که از استاد بزرگوار سرکار خانم دکتر میرمولایی(استاد راهنمای مقطع کارشناسی ارشد) و سرکار خانم دکتر بهبودی­ مقدم و جناب آقای پروفسور نیکبخت (اساتید راهنمای مقطع دکترای تخصصی) قدردانی نمایم. همچنین از پدر و مادر عزیزم که دلسوزانه و متعهدانه در تمام طول مدت تحصیل، من را یاری کردند بی نهایت سپاسگزارم. امیدوارم بتوانم قدردان زحمات ایشان باشم.