دکتر وحید دستجردی در ابتدا با اشاره به بحران جمعیت در ایران گفت: دولتی که ریاست آن بر عهده‌ی یک پزشک است، فرصتی مغتنم برای حوزه‌ی سلامت به شمار می‌رود تا بتوان در آن، فعالیت‌های ارزشمند و پیشرفت‌های چشمگیری را رقم زد. یکی از این موارد، موضوع افزایش و رشد کمی و کیفی جمعیت است.

وی افزود: در دوره ی دهم دولت، به عنوان تنها پزشک در میان نوزده وزارتخانه و سازمان حضور داشتم، امروز، خوشبختانه جناب آقای دکتر ظفرقندی این توفیق را دارند که در  دولتی حضور دارند که رئیس جمهور آن خود پزشک است. به همین دلیل، انتظارات ما از این دولت برای رسیدگی به مسائل مربوط به حوزه‌ی سلامت، بسیار بیشتر است.

دکتر وحید دستجردی، با اشاره به اینکه یکی از موضوعاتی که در اولین جلسه‌ی هیئت دولت با مقام معظم رهبری مطرح شد، مسئله‌ی جمعیت بود، گفت: ایشان در این خصوص فرمودند: من از آقای دکتر ظفرقندی، وزیر محترم بهداشت، جداً می‌خواهم که شخصاً روی این مسئله تکیه کنند و آن را دنبال کنند. واقعاً بروید دنبال این قضیه و نگذارید این موانع تولید مثل و ولادت که متأسفانه زیاد هم هست، ادامه پیدا کند و بر این‌ها کاملاً تسلط پیدا کنید.

وی با اشاره به اینکه مسئله‌ی جمعیت، مسئله‌ای بسیار مهم و حیاتی است، گفت: با توجه به رشته‌ی تحصیلی خود، متوجه کاهش تعداد خانم‌های باردار مراجعه‌کننده به مراکز درمانی شده‌ام. اما با حضور در ستاد ملی جمعیت، عمق این مسئله را بیشتر درک کردم. امروز، این مسئله در جهان به نام "جمعیت‌زدایی" شناخته می‌شود. برای اولین بار در تاریخ، شاهد پدیده‌ای به نام جمعیت‌زدایی هستیم.

وی افزود: در طول تاریخ، همواره میزان جمعیت و رشد آن رو به افزایش بوده است. تنها در سال 1300 میلادی، به دلیل شیوع بیماری طاعون، شاهد کاهش جمعیت بودیم. در طول هفتصد سال گذشته، جمعیت جهان بیست برابر و در قرن گذشته، چهار برابر شده است. اما در چند دهه‌ی اخیر، شاهد کاهش جمعیت در سراسر جهان هستیم. این کاهش، ناشی از بیماری‌ها نیست، بلکه ناشی از خواسته‌ی خود مردم در محدود کردن باروری است.

وی با اشاره به اینکه نرخ باروری کلی در ایران به 1.6 رسیده است، گفت: برای حفظ جمعیت فعلی 86 میلیونی کشور، باید نرخ باروری کلی 2.1 باشد. یعنی به شدت زیر سطح جایگزینی در حال حرکت هستیم.

وی با اشاره به اینکه تقریباً تمامی کشورهای اروپایی، آسیایی، آسیای جنوب شرقی و آسیای جنوبی با این مشکل مواجه هستند، گفت: تنها منطقه‌ای که هنوز در مقابل این پدیده مقاومت می‌کند، جنوب صحرای آفریقا است. کشورهایی مانند چین، تایوان و ژاپن نیز به شدت در حال تجربه‌ی کاهش باروری هستند. وضعیت جمعیت در کره‌ی جنوبی بسیار نگران‌کننده است، به طوری که 65 درصد زیر سطح جایگزینی قرار دارد. حتی کشورهایی مانند هند، نپال و سریلانکا نیز در آسیای جنوبی زیر سطح جایگزینی هستند.

وی با اشاره به اینکه ایران نیز ربع قرن است که زیر سطح جایگزینی در حال حرکت است، گفت: کشورهای اروپایی نیم قرن است که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. آمریکا، به دلیل مهاجرت نخبگان، توانسته است تا حدودی وضعیت خود را حفظ کند.

دکتر وحید دستجردی با اشاره به عوارض کاهش جمعیت، گفت: یکی از مهم‌ترین این عوارض، سالمندی جمعیت است. در آینده، کشورها با موجی از سالمندان و هزینه‌های ناشی از آن مواجه خواهند شد. کره‌ی جنوبی، نمونه‌ی بارز این مسئله است. تا سال 2050، این کشور با سه مرگ در مقابل هر تولد مواجه خواهد شد.

وی افزود: کاهش جمعیت، تأثیرات منفی اقتصادی نیز به همراه دارد. کاهش تعداد کارگران، کارآفرینان و نوآوران، افزایش نیاز به مراقبت از سالمندان و کاهش رشد اقتصادی، از جمله این تأثیرات هستند.

وی همچنین با اشاره به راه حل‌های مقابله با این موج کهولت، گفت: استفاده از رباتیک و هوش مصنوعی، سرمایه‌گذاری در بهداشت، آموزش و علم و فناوری، برنامه‌ریزی برای سالمندی فعال و پویا، و اولویت‌دهی به سیاست‌های خانواده‌محور از جمله راه حل هاست.

وی با اشاره به اینکه مسئله‌ی جمعیت، علاوه بر مسائل اقتصادی، بر ژئوپلیتیک و نظم جهانی نیز تأثیرگذار است، گفت: کاهش جمعیت، سرمایه‌ی انسانی کشورها را کاهش می‌دهد و این امر، امنیت ملی را به خطر می‌اندازد.

با توجه به اینکه در حال حاضر، 10.4 درصد جمعیت ایران سالمند هستند، بر اساس گزارش سازمان ملل، در سال 2050، ایران سالمندترین کشور منطقه خواهد بود. نرخ باروری کلی در ایران، از 3.95 به 1.36 در سال 2025 رسیده است.

متأسفانه، ما در سال جاری، برای اولین بار در 46 سال گذشته، شاهد کاهش تولدها به زیر یک میلیون نفر خواهیم بود.

وی افزود: میانگین سن مادر در اولین فرزندآوری، 27 سال است. میانگین سن ازدواج نیز در مناطق مختلف تهران، متفاوت است. در مناطق برخوردار، این میانگین بالاتر است. نتایج پیمایش‌ها نشان می‌دهد که زنان و مردان ایرانی، خواهان 2 تا 3 فرزند هستند. بنابراین، باید شرایط و حمایت‌های لازم برای تحقق این خواسته فراهم شود و با توجه به اینکه ما تا سال 1425، پنجره‌ی جمعیتی داریم، باید از این فرصت به نحو احسن استفاده کنیم. سیاست‌های کشورهای موفق در زمینه‌ی افزایش جمعیت، شامل مهاجرت‌پذیری، توسعه‌ی مهد کودک‌ها، حمایت‌های مالی مستقیم و اعطای مرخصی‌ها است.

وی در پایان سخنان خود با اشاره به برآورد سازمان بهداشت جهانی، گفت: اگر بتوانیم نرخ باروری کلی را به 2.4 برسانیم، جمعیت ایران در سال 2100، به 109 میلیون نفر خواهد رسید. اما اگر این نرخ با همین رویه پیش برود و به 1.4 برسد، جمعیت ایران در سال 2100، به 31 میلیون نفر کاهش خواهد یافت. در سال 1419، جمعیت ایران منفی خواهد شد و تعداد مرگ‌ها از تولدها بیشتر خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود که در سال 1430، بیش از 26 درصد جمعیت ایران سالمند خواهند بود.