روابط عمومی معاونت درمان، در خصوص طرح مراقبت از بیمار در منزل (Home Care) با خورشید وسکویی مدیر امور پرستاری دانشگاه، گفت‌وگویی انجام داده است که توجه شما را به آن جلب می کنیم.

لطفاً در خصوص برنامه مراقبت در منزل توضیح دهید.
امروزه با افزایش هزینه‌های بستری در بیمارستان، دوری از خانواده و خطر ابتلا به عفونت‌های بیمارستانی، ارائه مراقبت در منزل، روش جایگزین مناسبی است که درنهایت به کاهش هزینه‌های درمان منجر می‌شود. در بیماری‌های مزمن به دلیل غیرقابل‌پیش‌بینی بودن بهبودی بیماران در آینده نزدیک، ادامه مراقبت‌ها در منزل موردتوجه قرارگرفته است.
«مراقبت در منزل» بخش مهمی از مراقبت‌های بهداشتی پیشرفته است و شامل طیف وسیعی از مراقبت‌های حرفه‌ای تخصصی و حمایتی در منزل است که توسط افراد حرفه‌ای ازجمله پزشکان و پرستاران و سایر کادرهای درمانی به بیمار ارایه می شود. 
در سال 2008، مراقبت‌ها به بیماران در مرحله اولیه از سوی خانواده ارائه می‌ شد و در مراحل بعد این مراقبت‌ها از سوی خانه‌های سالمندان، پزشک عمومی و درنهایت ارجاع به بیمارستان به انجام می‌ رسید، اما پیش‌بینی می‌شود از سال 2030، مراقبت‌ها در مرحله اولیه از طریق پرستاری از راه دور ارائه شود و در مراحل بعد این مراقبت‌ها با مراجعه به خانه سالمندان، پزشک عمومی و درنهایت ارجاع به بیمارستان‌ها صورت گیرد.
پیش‌بینی می‌شود با ارتقای برنامه مراقبت در منزل از راه دور، پرستار قادر به انجام اقداماتی نظیر پایش بیمار، آموزش، جمع‌آوری اطلاعات، انجام مداخلات پرستاری، کنترل درد و حمایت از خانواده بیمار از طریق فناوری اطلاعات و فنّاوری جدید شود.
در کشورهای بلژیک، پرتغال، انگلستان و ایتالیا مراقبت‌های بهداشتی در منزل توسط دولت‌های مرکزی یا منطقه‌ای و مراقبت‌های اجتماعی توسط دولت محلی یا شهرداری ارائه می‌شود.
در کشورهای سوئد، فنلاند و دانمارک مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی در منزل از سوی دولت‌های محلی یا شهرداری، در کشور آلمان این مراقبت‌ها از طریق بیمه‌های اجتماعی و همچنین در کشورهای اسپانیا و فرانسه مراقبت‌های بهداشتی در منزل توسط بیمه اجتماعی و مراقبت‌های اجتماعی در منزل توسط دولت‌های محلی و شهرداری در حال انجام است.

برنامه مراقبت در منزل چه فوایدی دارد؟
مهم‌ترین فواید مراقبت در منزل، افزایش کیفیت مراقبت، کاهش دفعات و مدت‌زمان بستری، پیشگیری از بستری‌های غیرضروری، کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های بیمارستانی، افزایش ایمنی و آسایش بیماران و خانواده، هزینه کمتر خدمات بیمارستانی و بازگشت سریع‌تر بیمار به زندگی عادی است.
چه راهکارهای پیشنهادی جهت تأمین منابع مالی موردنیاز برای اجرای مراقبت در منزل در ایران دارید؟
حمایت بیمه‌های پایه و تکمیلی، حمایت‌های مالی دولت از سهم درآمدهای عمومی، تأسیس بنیادهای خیریه جهت جمع‌آوری منابع مالی، حمایت سازمان بهزیستی و تخصیص درصدی از عوارض شهرداری‌ها به طرح مراقبت در منزل، از راهکارهای پیشنهادی جهت تأمین منابع مالی این برنامه است.
بسترهای مناسب ارائه خدمات درمانی، مراقبتی به بیماران در منزل شامل چه مواردی است؟
جهت اجرای مناسب خدمات درمانی، مراقبتی در منزل باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد و مردم از مزایای این نوع خدمات آگاه شوند. تأمین منابع مالی و انسانی موردنیاز، آموزش به ارائه‌دهندگان خدمات (پزشک و پرستار)، آموزش از طریق رسانه‌های جمعی جهت جلب همکاری مردم، تصویب قوانین حمایتی از این طرح و راه‌اندازی سیستم بازدید منزل در وزارت بهداشت، می‌تواند بستری مناسب برای ارائه خدمات درمانی، مراقبتی به بیماران در منزل ایجاد کند.

چه راهکارهای پیشنهادی جهت تدارک تجهیزات موردنیاز برای اجرای مراقبت از بیماران در منزل در ایران دارید؟
تدارک تجهیزات موردنیاز برای اجرای مراقبت در منزل با کمک از شرکت‌های خصوصی با حمایت بیمه‌های اجتماعی و مکمل صورت می‌گیرد. برای خانواده‌هایی که استطاعت مالی ندارند، تهیه تجهیزات به‌صورت امانت از بیمارستان انجام می‌شود. خانواده‌ها با توجه به تمکن مالی می‌توانند این تجهیزات را خود تهیه و یا از دفاتر ارائه‌دهنده خدمات پزشکی و پرستاری اجاره کنند.
برنامه ارزشیابی ارائه خدمات درمانی، مراقبتی به بیماران در منزل چگونه باید طراحی شود؟
برنامه ارزشیابی ارائه خدمات درمانی، مراقبتی به بیماران در منزل، جزء وظایف سیاست‌گذاری وزارت بهداشت است که بر عهده دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی هر استان است. این برنامه باید به‌گونه‌ای طراحی شود که هم کیفیت خدمات ارائه‌شده و نیز شرایط و تجهیزات مورداستفاده را مورد ارزشیابی قرار دهد. بهتر است در ارزیابی خدمات و افراد ارائه‌دهنده آن، بیمار و خانواده را درگیر کرد.
در ارزیابی باید به انتخاب صحیح کادر درمان از لحاظ مدرک تحصیلی، سابقه کار، ارتباط درمانی و ارائه مراقبت صحیح، ثبت صحیح اثرات درمانی توجه شود.
مشکلات و موانع موجود درمسیر اجرای طرح مراقبت از بیماران در منزل در ایران چیست؟
عدم نظارت کافی، عدم‌حمایت بیمه‌ها، عدم اطلاع‌رسانی کافی به جامعه، روشن نبودن قوانین مربوط به پرستاری در منزل، عدم فرهنگ پذیرش مراقبت در منزل برای خانواده، مشخص نبودن حقوق و مزایای مراقبین و مسائل اخلاقی از مشکلات و موانع موجود در طرح مراقبت در منزل در کشور ایران است.
جهت اجرای مراقبت از بیماران در منزل چه منابع انسانی موردنیاز است؟
پرستاران بالینی دارای مجوز و پزشک، به عنوان کادر حرفه ای و بیماریار به‌عنوان نیروی کمکی موردنیاز برای اجرای مراقبت در منزل در نظر گرفته می‌شوند.